Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές "Προς ένα ενιαίο μέτωπο";

Η κρίση που σάρωσε και συνεχίζει να σαρώνει την Ευρώπη και η έντονη κοινωνική δυσφορία για τον χειρισμό της από τους εταίρους και τους θεσμούς της Ε.Ε., προσθέτει στις εκλογές του 2014 ένα αστάθμητο και δυνάμει επικίνδυνο παράγοντα.

Την πρόβλεψη ότι εάν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα, τότε «το ένα τρίτο της επόμενης Ευρωβουλής θα καταληφθεί από αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται», έκανε αυτή την εβδομάδα από την Αθήνα ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, αναφερόμενος στις επικείμενες εκλογές, που θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2014. Το σενάριο αυτό, μάλιστα, είναι το πιο πιθανό για τον Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτη του βρετανικού εθνικιστικού κόμματος UKIP -προφανώς δε, αυτός το αντιμετωπίζει θετικά. «Οι ευρωεκλογές του επόμενου έτους προσφέρουν την ευκαιρία να σας δείξουμε, κ. Μπαρόζο, ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι αντιστρέψιμο και είναι ανάγκη να αντιστραφεί για το καλό των λαών της Ευρώπης», είπε πρόσφατα απευθυνόμενος στον επί δύο θητείες πρόεδρο της Κομισιόν.

Οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ενισχύουν το ενδεχόμενο μιας ισχυρής παρουσίας της ακροδεξιάς πάσης φύσης -ρατσιστικής, νεοναζιστικής, αντιευρωπαϊκής, αντισημητικής- στην επόμενη Ευρωβουλή, καθώς σε αρκετές χώρες-μέλη (Γαλλία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Αυστρία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία) δίνουν διψήφια ποσοστά στα κόμματα τα οποία ανήκουν στον συγκεκριμένο χώρο. Αυτό επιβεβαιώνουν, άλλωστε, και οι επιδόσεις τους σε όλες σχεδόν τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν γίνει σε εθνικό επίπεδο.

MAZIKH ΨΗΦΟΣ
Παράλληλα, οι δημοσκόποι καταγράφουν ακόμη μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τάση. Για πρώτη φορά από το 1979, έτος κατά το οποίο ξεκίνησε η διαδικασία απευθείας εκλογής των μελών του ευρωκοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία στις χώρες-μέλη, είναι πολύ πιθανό η προσέλευση στις κάλπες να αυξηθεί και μάλιστα σημαντικά.

Έτσι, ενώ το μέσο ποσοστό προσέλευσης το 2009 είχε πέσει στο ιστορικό χαμηλό του 43%, αρκετοί εκτιμούν ότι θα εκτιναχθεί κατά πολύ, καθώς εκατομμύρια ψηφοφόροι -πρωτίστως οι νέοι- θα σπεύσουν να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους ή και την αποδοκιμασία τους στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνες της εταιρείας Gallup, στη Γαλλία δηλώνει διατεθειμένο να ψηφίσει το 73%, ενώ στη Βρετανία το 68% -ποσοστά που είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές!

ΕΚΤΟΣ ΕΑΝ...
Βεβαίως, δέκα μήνες είναι υπερβολικά πολύς χρόνος, ειδικά στην πολιτική, στη διάρκεια του οποίου όλα μπορούν να έρθουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω.

Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει το επόμενο «καυτό» διάστημα η Ε.Ε. και κυρίως οι μεγάλες δυνάμεις της να αποδείξουν ότι μπορούν να φέρουν καλύτερες μέρες για την πλειοψηφία των πολιτών και να τους οδηγήσουν σε πιο ήρεμα νερά.

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι ενδείξεις δεν οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα -πολύ περισσότερο αν πιστέψουμε (και δεν έχουμε λόγο να μην το κάνουμε...) την προχθεσινή δήλωση κορυφαίου στελέχους των Χριστιανοδημοκρατών της Γερμανίας ότι, μετά τις εκλογές που θα διεξαχθούν εκεί στις 22 Σεπτεμβρίου, πρέπει να αναμένουμε άλλα τέσσερα χρόνια εξίσου σκληρής πολιτικής από την Αγκελα Μέρκελ.

Η ΚΡΙΣΗ ΒΑΘΑΙΝΕΙ
Με τις δηλώσεις που κάνουν εσχάτως, γνωστοί αναλυτές και παράγοντες βλέπουν την κρίση να συνεχίζεται -και μαζί της, να βαθαίνει η κοινωνική δυσαρέσκεια, η οποία τροφοδοτεί τα διάφορα ακροδεξιά μορφώματα. «Η Ευρώπη βρίσκεται πιο κοντά στη διάλυσή της παρά στη λύση του προβλήματος», εκτίμησε πριν μερικές μέρες ο γνωστός Αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ.

«Η κρίση θα κορυφωθεί στα τέλη του φθινοπώρου», προέβλεψε από την πλευρά του ο Γερμανός Γιούργκεν Σταρκ, το πρώην «γεράκι» στη διοίκηση της ΕΚΤ, προσθέτοντας ότι αυτή τη φορά είναι η Γαλλία που θα βρεθεί στο επίκεντρο.

Για να μην αναφερθούμε στις «μαύρες τρύπες» που βλέπει στο πρόγραμμα για την Ελλάδα το ΔΝΤ, προϊδεάζοντας για νέο γύρο πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης.

Προφανώς, στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν όλοι αυτοί, ο Φάρατζ θα έχει κάθε λόγο να τρίβει τα χέρια του. Ενώ ο Λέτα θα μείνει με την ευχή και την ελπίδα...

Πρόσβαση σε προνόμια και χρήμα
Προς συγκρότηση ακροδεξιάς ομάδας στην Ευρωβουλή

Προκειμένου να συγκροτηθεί μια πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο δεν αρκεί η συμφωνία των μελών της, καθώς η Συνθήκη προβλέπει ότι πρέπει να πληρείται μια ακόμη βασική προϋπόθεση: Να διαθέτουν τουλάχιστον 25 βουλευτές, οι οποίοι θα προέρχονται από το ένα τέταρτο τουλάχιστον των χωρών-μελών της Ε.Ε. -ήτοι, από επτά χώρες, καθώς με την πρόσφατη ένταξη της Κροατίας, ο αριθμός των μελών έχει διαμορφωθεί σε 28.

Από τη στιγμή που αυτή η προϋπόθεση διασφαλιστεί, όμως, και η σχετική αίτηση κατατεθεί στο προεδρείο, τότε τα κόμματα και οι βουλευτές που απαρτίζουν τη συγκεκριμένη ομάδα αποκτούν αρκετά και σημαντικά προνόμια. Όπως, για παράδειγμα, εγγυημένο χρόνο παρέμβασης στις συζητήσεις που γίνονται στις ολομέλειες και τις θεματικές ενότητες, συμμετοχή στις επιτροπές και τις ομάδες εργασίας, περισσότερο βοηθητικό προσωπικό στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο και, πάνω από όλα, επιπρόσθετη χρηματοδότηση από τα κοινοτικά κονδύλια για να προάγουν τη δράση τους και την προβολή των θέσεών τους σε εθνικό επίπεδο.

Σήμερα και με βάση τις πολιτικές τάσεις στους «28» της Ε.Ε., οι περισσότεροι συμφωνούν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι πως η ακροδεξιά θα κατορθώσει να συγκροτήσει πολιτική ομάδα στην επόμενη Ευρωβουλή.

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Από αριθμητικής πλευράς, άλλωστε, αυτό πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένο: Μόνο του το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν αναμένεται ότι θα συνεισφέρει τουλάχιστον τους 15 από τους απαιτούμενους 25 βουλευτές. Από εκεί και πέρα, εκπροσώπηση -με έναν, δύο ή και ακόμη περισσότερους αντιπροσώπους- εκτιμάται ότι θα κατορθώσουν να έχουν το ουγγρικό Jobbik, το βουλγαρικό Ataka, το αυστριακό Κόμμα Ελευθερίας, οι Βρετανοί του UKIP και του BNP, οι ακροδεξιοί από τη Σουηδία και τη Δανία και, φυσικά, η ελληνική Χρυσή Αυγή. Κατά συνέπεια, καλύπτεται και ο όρος της εκπροσώπησης τουλάχιστον επτά χωρών-μελών.

Πλέον, αυτό που μένει να αποδειχθεί στην πράξη είναι το κατά πόσο οι εκπρόσωποι των ακροδεξιών μορφωμάτων θα μπορέσουν να συμφωνήσουν σε ένα μίνιμουμ κοινό πλαίσιο που θα τους διασφαλίσει τη συγκρότηση ομάδας και την πρόσβαση στα προνόμια που αυτή συνεπάγεται. Η αλήθεια είναι ότι, μέχρι στιγμής, έχουν αποδείξει ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο, καθώς ανάμεσα σε κάποιους από αυτούς έχει αναπτυχθεί άσβεστο μίσος. Ωστόσο, το δέλεαρ είναι μεγάλο και το χρήμα πολύ για να πετάξουν την ευκαιρία που τους παρουσιάζεται...

ΓΑΛΛΙΑ
Το «αστέρι» της Μαρίν Λεπέν

Δεν χωράει αμφιβολία ότι το «βαρύ πυροβολικό» της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς το επόμενο διάστημα -και με ορόσημο τις ευρωεκλογές του 2014- θα είναι η Μαρίν Λεπέν.

Όχι μόνο επειδή, με βάση τις δημοσκοπήσεις, το Εθνικό Μέτωπο αναμένεται να συγκεντρώσει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά των όμορων κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, αλλά και για ένα ακόμη λόγο: η Γαλλία, η δεύτερη ισχυρότερη χώρα της Ε.Ε., βλέπει ήδη τα σύννεφα της κρίσης να πληθαίνουν στον ουρανό της και ήδη χαρακτηρίζεται από πολλούς ως ο «μεγάλος ασθενής» της Ε.Ε. Έτσι, η αντίδραση της κοινωνίας της θα αποτελέσει βαρόμετρο για τις πολιτικές εξελίξεις και, σε μεγάλο βαθμό, θα κρίνει την τροπή που θα πάρουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ευρωεκλογές του 2009, το Εθνικό Μέτωπο είχε καταποντιστεί στο 6%, με αποτέλεσμα να διαθέτει μόνο τρεις αντιπροσώπους στην απερχόμενη Ευρωβουλή: Την νυν επικεφαλής του Μαρίν Λεπέν, τον πατέρα της και ιδρυτή του κόμματος Ζαν-Μαρί και τον Μπρούνο Γκόλνις. Όλα δείχνουν, όμως, ότι το 2014 θα πάρει θριαμβευτική ρεβάνς, καθώς το ποσοστό του δεν αποκλείεται να υπερτριπλασιαστεί!

Η αλλαγή δεν είναι, βεβαίως, τυχαία. Οφείλεται, αφενός, στην κρίση που σαρώνει την Ευρώπη και, αφετέρου, στη γραμμή που επέλεξε να υιοθετήσει το Εθνικό Μέτωπο: χωρίς να απεμπολήσει το στοιχείο που το γέννησε και το εξέθρεψε (τον ρατσισμό), έριξε το κέντρο βάρους στην υπεράσπιση της εθνικής ταυτότητας των Γάλλων από τις επιθέσεις που δέχεται τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από τους (μισητούς) Γερμανούς της Μέρκελ. Η Λεπέν επέλεξε να αναδείξει σε βασικό αντίπαλο το ευρώ και την απώλεια της κυριαρχίας του Παρισιού στη χάραξη και άσκηση οικονομικής πολιτικής -και φαίνεται πως έκανε διάνα.

Οι ιδιομορφίες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς
Μισούν τους άλλους, μισούνται και μεταξύ τους

Το 2007, αποφασίστηκε η συγκρότηση μιας συμμαχίας με τον τίτλο «Ταυτότητα, Παράδοση, Εθνική Κυριαρχία». Σε αυτήν, εκτός από το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο, συμμετείχαν ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα από την Αυστρία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Φλάνδρα -την ολλανδόφωνη περιοχή του Βελγίου, που θέλει να αποσχιστεί από τη γαλλόφωνη Βαλονία. Τότε, όλοι έκαναν λόγο για την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού ακροδεξιού μετώπου, το οποίο θα επιχειρούσε, εκτός των άλλων, να δώσει συντονισμένα τη μάχη των επικείμενων ευρωεκλογών του 2009.

Το σχήμα, όμως, αποδείχθηκε εξαιρετικά βραχύβιο. Μόλις 11 μήνες αργότερα, διαλύθηκε εις τα εξ ων είχε συντεθεί, με αφορμή ένα σχόλιο της Αλεσάντρα Μουσολίνι -εγγονής του γνωστού φασίστα δικτάτορα της Ιταλίας- με το οποίο καθύβριζε τους Ρουμάνους και είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση σύσσωμης της ρουμανικής αντιπροσωπείας. Έτσι, και για μια ακόμη φορά, αποδείχθηκε ότι ο εθνικός φανατισμός με τον οποίο είναι «ποτισμένος» ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος υπονομεύει κάθε προσπάθεια ιδεολογικής και πολιτικής του ενοποίησης. Πώς μπορούν, για παράδειγμα, να ανεχτούν οι Άρειοι του Βορρά τη συνύπαρξη με τους... βρωμιάρηδες Βαλκάνιους ακροδεξιούς -οι οποίοι, μάλιστα, έχουν καταγγείλει τις πλούσιες χώρες του Βορρά ότι προσπαθούν να κατακτήσουν οικονομικά τις δικές τους πατρίδες; Και πώς είναι δυνατό να συνυπάρξει ο εθνικισμός και αντιγερμανισμός της Μαρίν Λεπέν με τους όρκους στη Βρετανική Αυτοκρατορία του Νάιτζελ Φάρατζ, αλλά και του ηγέτη του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος (BNP), Νικ Γκρίφιν; Και πώς, άραγε, θα δεχτούν τα παλικάρια του Μιχαλολιάκου να κάθονται σε διπλανά έδρανα και να συντονίζουν την ψήφο τους με τους Βούλγαρους... κομιτατζήδες της Ατάκα;

Δεν πρόκειται, φυσικά, για θεωρητικά ερωτήματα, συνδικαλιστικής φύσης, αλλά για απολύτως πραγματικά προβλήματα, τα οποία θα κληθούν να διαχειριστούν οι εκπρόσωποι των ακροδεξιών μορφωμάτων εάν θέλουν να συγκροτήσουν ομάδα στην Ευρωβουλή, να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους, αλλά και να πάρουν περισσότερα λεφτά. Εδώ, ο ρόλος των Γάλλων και της Μαρίν Λεπέν -η οποία έχει εκσυγχρονίσει σε μεγάλο βαθμό το προφίλ του Εθνικού Μετώπου, καθιστώντας το αποδεκτό σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα- θα αποδειχθεί καταλυτικός. Όπως σημειώνουν ήδη αρκετοί αναλυτές που ασχολούνται με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, τρία είναι τα μέτωπα στα οποία μπορεί να επιχειρηθεί η σύγκλιση του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου: η παράνομη μετανάστευση, η ισλαμική απειλή και ο ολοκληρωτισμός του ευρώ.

Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι η πλήρης απουσία των Γερμανών σε αυτό το επίπεδο -οι οποίοι, για ευνόητους ιστορικούς λόγους, δεν επιτρέπουν στα ακροδεξιά και νεοναζιστικά μορφώματα να αποκτήσουν διακριτή πολιτική παρουσία- ευνοεί τη συνεννόηση όλων των υπόλοιπων, καθώς τους προσφέρει ένα ακόμη πεδίο σύγκλισης: τον αντιγερμανισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και παραδοσιακοί... θαυμαστές του Χίτλερ και των ναζί (όπως οι ημέτεροι Χρυσαυγίτες, αλλά όχι μόνο αυτοί) επιχειρούν να πάρουν αποστάσεις από τον σημερινό «οικονομικό ιμπεριαλισμό» του Βερολίνου, σε μια προσπάθεια να μην αποξενωθούν από τις κοινωνίες τους.

Θα τα καταφέρουν -και σε ποιο βαθμό;

Για το αρχικό άρθρο πατήστε εδώ