Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές": Μήπως δεν φταίει η Κρίση;

Του Cas Mudde*

 Από το ξέσπασμα της μεγάλης ύφεσης, η κατάρρευση της αγοράς των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, που μετατράπηκε σε παγκόσμια οικονομική κρίση, έχει γίνει παγκοίνως γνωστό πως η Ακροδεξιά είναι σε άνοδο. Και γιατί να μην είναι; Από την άνοδο των ναζί στη Βαϊμάρη, η συμβατική σοφία θεωρεί δεδομένο ότι οι οικονομικές κρίσεις συνεπάγονται άνοδο της Ακροδεξιάς. Παρά το γεγονός πως δεν υπάρχει κάποια σχετική ακαδημαϊκή θεωρία, το αξίωμα πως «στην οικονομική κρίση ενδυναμώνονται τα άκρα» ίσως είναι μία από τις πιο διάσημες θεωρίες που κυκλοφορούν (μαζί με την θεωρία της νεωτερικότητας). Μάλιστα, λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από ακαδημαϊκούς, δημοσιογράφους και από αυτούς που διαμορφώνουν την πολιτική.

Η ιδέα ότι η μεγάλη ύφεση τροφοδότησε την αναβίωση της Ακροδεξιάς, δηλαδή την άνοδο ριζοσπαστικών ακροδεξιών κομμάτων, βασίζεται κυρίως σε δύο περιπτώσεις που έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα, και οι δύο το 2012: το Εθνικό Μέτωπο (F.N.) στη Γαλλία και τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα. Αφού αντικατέστησε τελικά τον πατέρα της Ζαν - Μαρί Λεπέν και ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου, η Μαρίν Λεπέν το αναγέννησε μέσα από τις στάχτες του. Μετά από χρόνια εκλογικής καθίζησης, η Λε Πεν ανέβασε το κόμμα στα καλύτερα ποσοστά που είχε λάβει από ιδρύσεώς του σε προεδρικές εκλογές και τα δεύτερα καλύτερα που έχει λάβει ποτέ στις βουλευτικές εκλογές του 2012. Ακόμα πιο σοκαριστικές ήταν οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012 στην Ελλάδα, που είδαν τη μέχρι τότε περιθωριακή νεοναζιστική Χρυσή Αυγή να μπαίνει στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Ενώ πολλά ριζοσπαστικά δεξιά κόμματα έχουν κατέβει στις εκλογές από τη δεκαετία του 1980, αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένα ανοιχτά ακροδεξιό κόμμα κατάφερε να μπει στη Βουλή. Για τους περισσότερους παρατηρητές, πανεπιστημιακούς και μη, οι δύο αυτές υποθέσεις ήταν ενδεικτικές της ανόδου της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη ως το αναμενόμενο αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης.

Η ανάλυση των πρόσφατων εκλογικών αποτελεσμάτων των ακροδεξιών κομμάτων στα κράτη - μέλη της Ε.Ε. παρουσιάζει μια πολύ διαφορετική εικόνα. Αν συγκρίνουμε τα αποτελέσματα προ της κρίσης (2005-2008) με τα αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια της κρίσης (2009-2013), αν ξεχωρίζουμε κάτι, είναι η εκλογική αποτυχία της Ακροδεξιάς. Πρώτα απ' όλα, πάνω από το ένα τέταρτο, στις οκτώ από τις είκοσι οκτώ χώρες κράτη - μέλη της Ε.Ε., δεν υπάρχει κόμμα της Άκρας Δεξιάς. Μάλιστα, δεν υπάρχουν ακροδεξιά κόμματα στις τέσσερις από τις πέντε χώρες που έχουν μπει σε πρόγραμμα λιτότητας (Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία). Η Ελλάδα είναι η μόνη εξαίρεση.

Δεύτερον, από τις είκοσι χώρες με (κατά κάποιον τρόπο) ακροδεξιά κόμματα, τα εκλογικά αποτελέσματα είναι σχεδόν ομοιόμορφα κατανεμημένα: έντεκα έχουν δει μια αύξηση στη στήριξη των ακροδεξιών κομμάτων στην περίοδο 2005-2013 και εννέα δεν έχουν.

Τρίτον, από τις έντεκα χώρες όπου η Ακροδεξιά σημειώνει άνοδο, μόνο στις πέντε υπάρχει αξιοσημείωτη άνοδος έναντι μιας (σχετικής) ανόδου. Ωστόσο, αν και σε πέντε χώρες τα ακροδεξιά κόμματα έλαβαν περισσότερο από 5% των ψήφων μεταξύ των ετών 2005 και 2013, σε τρεις χώρες σημείωσαν πτώση μεγαλύτερη του 5% (Βέλγιο, Ρουμανία και Σλοβακία).

Οι πέντε χώρες της Ε.Ε. που έχουν δει σημαντική άνοδο της λαϊκιστικής ριζοσπαστικής Δεξιάς στις εκλογές είναι η Αυστρία (13,1%), η Φινλανδία (14,9 %), η Γαλλία (9,3%), η Ουγγαρία (14,5%) και η Λετονία (6,9%). Τα ποσοστά στην Ελλάδα είναι αρκετά κοντά στο 4,7%, με την Ακροδεξιά να διπλασιάζει τα ποσοστά της και γι' αυτό θα εξεταστεί χωριστά παρακάτω. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώνεται στη Φινλανδία, όπου οι True Finns πήγαν από 4,1% το 2007 στο 19% το 2011. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως η Φινλανδία ήταν μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. που επλήγησαν λιγότερο από την κρίση, έχοντας αντιμετωπίσει τη δική τους κρίση μία δεκαετία πριν από τη μεγάλη ύφεση. Παρά το γεγονός αυτό, η οικονομική κρίση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία και την επιτυχία των Αληθινών Φινλανδών, που εναντιώθηκαν αποφασιστικά στη συμμετοχή της Φινλανδίας στα προγράμματα διάσωσης. Τούτου λεχθέντος, ο λαϊκιστικός ριζοσπαστικός δεξιός χαρακτήρας του κόμματος τίθεται υπό συζήτηση και αμφισβητείται, αποτελώντας έτσι μία μάλλον οριακή περίπτωση.

Οι άλλες δύο χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η Αυστρία και η Γαλλία, έχουν και οι δύο υποστεί μια μάλλον μέτρια οικονομική δυσπραγία, σε αντίθεση με τις δύο χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Ουγγαρία, Λετονία). Και ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα κόμματα έχουν επωφεληθεί από την πολιτική δυσαρέσκεια που σχετίζεται με την οικονομική κρίση, τόσο το Εθνικό Μέτωπο όσο και το αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) είναι δεδομένα λαϊκιστικά ριζοσπαστικά δεξιά κόμματα, που έχουν έρεισμα και λάμβαναν παρόμοια ποσοστά πολύ πριν από την έναρξη της κρίσης (1997 και 1999 αντίστοιχα). Αυτό αφήνει την Ουγγαρία και τη Λετονία, δύο από τις σκληρότερα πληγείσες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, οι οποίες όμως δεν ένιωσαν τις συνέπειες της μεγάλης ύφεσης.

Η άνοδος του Κινήματος για μια Καλύτερη Ουγγαρία (Jobbik) έχει αναλυθεί εκτενώς, αν και μερικές φορές στο επίκεντρο είναι οι ανησυχητικές πολιτικές της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν. Το Jobbik έλαβε ένα εντυπωσιακό 16,7 % στις πρώτες εκλογές του 2010, αντικαθιστώντας το περιθωριακό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ζωής (MIÉP) στην κορυφή της λαϊκιστικής ριζοσπαστικής δεξιάς παράταξης. Αυτή ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση μετά από εκείνη στη Φινλανδία.

Αλλά αν οι Αληθινοί Φινλανδοί θεωρούνται πολύ μετριοπαθείς για τη λαϊκιστική ριζοσπαστική Δεξιά, το Jobbik θεωρείται πάρα πολύ ακραίο. Κινείται στη λεπτή γραμμή μεταξύ της ριζοσπαστικής Δεξιάς και της Άκρας Δεξιάς, εν μέρει εκπροσωπείται από το πολιτικό κόμμα (Jobbik) και εν μέρει από την παραστρατιωτική ομάδα (Ουγγρική Φρουρά). Παρά το γεγονός ότι η Ουγγαρία έχει πληγεί ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση και έχει φλερτάρει με ένα σχέδιο διάσωσης, η εκλογική αναμέτρηση του 2010 δεν έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης. Ενώ και το Fidesz και το Jobbik επωφελήθηκαν από την ευρεία πολιτική δυσαρέσκεια, τα αίτιά της ήταν και οικονομικά (δηλαδή η οικονομική κρίση) και πολιτικά (το σκάνδαλο Gyurcsány).

Η πιο ενδεικτική περίπτωση της θεωρίας ότι η κρίση ευνοεί τα άκρα βρίσκεται, παραδόξως, στη μικρή χώρα της Βαλτικής που περνά απαρατήρητη, τη Λετονία. Έχοντας πληγεί σε μεγάλο βαθμό από την κρίση, ο Paul Krugman αποκάλεσε τη Λετονία "νέα Αργεντινή" το 2008. Το γεγονός ότι η λαϊκιστική ακροδεξιά Εθνική Συμμαχία (N.A.) έχει διπλασιάσει σχεδόν την εκλογική της υποστήριξη μεταξύ 2006 και 2011 δεν πρέπει να εκπλήσσει επομένως κανέναν. Επιπλέον, ακολουθώντας πιστά το σενάριο της Βαϊμάρης, η N.A. συμμετείχε στην κυβέρνηση της Λετονίας το 2011 ως μικρός εταίρος του συνασπισμού.

Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι η Ν.Α. ανέβηκε το 2011, μετά την κορύφωση της οικονομικής κρίσης. Παρά το ότι η οικονομία σημείωσε κατακόρυφη πτώση κατά την περίοδο 2008-2009, η NA συγκέντρωσε ποσοστό μόλις 0,7% στις εκλογές του 2010 (σε σύγκριση με το 2006). Ωστόσο, αφού η οικονομία σταθεροποιήθηκε το 2010, το κόμμα πήγε από 7,7% στο 13,9% στις εκλογές του 2011. Το 2011, η οικονομία της Λετονίας αύξησε το πραγματικό ΑΕΠ της κατά 5,5%!

Εν ολίγοις, δεν βγαίνουν τα νούμερα. Παρά την όλη συζήτηση για την άνοδο της Ακροδεξιάς ως συνέπεια της μεγάλης ύφεσης, το γεγονός είναι ότι τα ακροδεξιά κόμματα έχουν αρκετούς υποστηρικτές μόνο σε 11 από τα 28 κράτη - μέλη της Ε.Ε. (39%), και αύξησαν σημαντικά τα ποσοστά τους σε μόλις 5 (18%). Ακριβώς όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης, δηλαδή στη Γερμανία της Βαϊμάρης (και σε μικρότερο βαθμό στην Ιταλία), η αβάσιμη γενίκευση των λίγων περιπτώσεων (π.χ. Γαλλία και η Ελλάδα) έχει επισκιάσει το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε. έχουν εκλογικά και πολιτικά περιθωριακά ακροδεξιά κόμματα, τόσο όσο και κατά τη μεγάλη ύφεση. Στο τέλος του 2013, μόνο τα μισά κράτη - μέλη της Ε.Ε. έχουν ακροδεξιά κόμματα μέσα στο Κοινοβούλιο και μόνο δύο στους κυβερνητικούς συνασπισμούς ως μικρούς εταίρους (Βουλγαρία και Λετονία).

Στόχος δεν είναι να πούμε ότι η Ακροδεξιά είναι άνευ σημασίας στη σύγχρονη Ευρώπη ή ότι η κατάσταση στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Είναι έκκληση να μην υποκύψουμε σε μια επιλεκτική αντίληψη και να προβούμε σε γενικεύσεις, καθώς και μια πρόσκληση να κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά στις πραγματικές πολιτικές απειλές του σήμερα. Σε όλη την Ευρώπη οι πολιτικοί χρησιμοποιούν την υποτιθέμενη απειλή της αναζωπύρωσης της Ακροδεξιάς, που υποστηρίζεται και από μια θεωρία περί κρίσης, ώστε να προωθούν φιλελεύθερες πολιτικές. Ένα σχετικά μετριοπαθές παράδειγμα είναι ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος προωθεί τη σκληρή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Ένα ακραίο παράδειγμα είναι ο Ούγγρος πρωθυπουργός Όρμπαν, ο οποίος έκανε κατά μέτωπο επίθεση στο σύνταγμα της χώρας. Και οι δύο τους έχουν πει πως κάνουν ότι είναι απαραίτητο με δεδομένες τις πιέσεις που δέχονται από την Ακροδεξιά και παρουσιάζουν τις κυβερνήσεις τους ώς τη μόνη ρεαλιστική εναλλακτική στις ακροδεξιές ορδές. Και παρά το ότι και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν μια πολύ επικίνδυνη Ακροδεξιά αντιπολίτευση, πραγματικά αντιδημοκρατική, σε καμία από τις δύο χώρες η Ακροδεξιά δεν είναι κοντά στο να βγει πρώτο κόμμα.

Εν ολίγοις, η Ευρώπη δεν είναι στο χείλος ενός σεναρίου Βαϊμάρης. Σε αντίθεση με τη Βαϊμάρη των αρχών του 20ού αιώνα, οι ακραίοι είναι σχετικά μικρής εμβέλειας πολιτικοί παίχτες στην Ευρώπη των αρχών του 21ου αιώνα. Κυριότερα, ενώ η Δημοκρατία της Βαϊμάρης ήταν μια δημοκρατία χωρίς δημοκράτες, η δημοκρατία ηγεμονεύει στη σύγχρονη Ευρώπη. Είναι σημαντικό να είναι σε επιφυλακή οι Ευρωπαίοι σε ό,τι αφορά την Ακροδεξιά, αλλά δεν πρέπει να παραλύουν από έναν αλόγιστο φόβο ο οποίος μπορεί να τους ρίξει βορά στις μάζες οπορτουνιστών και διψασμένων για εξουσία «δημοκρατικών» πολιτικών ηγετών.

* Ο Cas Mudde διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Γεωργίας

Έρευνα δημοσιευμένη στο blog του LSE, βασισμένη στα εκλογικά αποτελέσματα των ακροδεξιών κομμάτων στην Ε.Ε., με σαφή στόχευση να στηρίξει τις επιλογές του ευρωπαϊκού κατεστημένου

Για την αρχική ανάρτηση πατήστε εδώ

Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές" Γιατί φταίνε η Δεξιά, η Αριστερά και τα ΜΜΕ

Οπαδοί του ακροδεξιού κόμματος English Defense League (EDL) διαμαρτύρονται στο κέντρο του Λονδίνου για την παραμονή στη Βρετανία του ιορδανού ισλαμιστή κληρικού Αμπού Κατάντα

«Η πολυπολιτισμικότητα έχει αποτύχει» δήλωσε πρόσφατα η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ. Το ίδιο επανέλαβε ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον λίγες ημέρες αργότερα. Αλλά οι δηλώσεις αυτού του είδους δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο του συντηρητικού χώρου. Ο γερμανός πολιτικός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και μέχρι πρότινος μέλος του ΔΣ της Μπούντεσμπανκ Τίλο Σάραζιν δημοσίευσε το βιβλίο «Η Γερμανία αυτοκαταργείται», στο οποίο υποστηρίζει ότι η χώρα του θα φτωχαίνει όλο και περισσότερο διότι «οι τούρκοι και οι άραβες μετανάστες έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης». Πολιτικοί όλων των αποχρώσεων εκστομίζουν πλέον φυσικότατα ακροδεξιές απόψεις. Αντί όμως να αποκομίσουν οι ίδιοι εκλογικά οφέλη, διευκολύνουν την εκλογική άνοδο της Ακροδεξιάς και την πρόσβασή της στην εξουσία.


«Τα κυρίαρχα κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς προσπαθούν τις τελευταίες δεκαετίες _ από τη δεκαετία του '80 ή ακόμα και από τα τέλη του '70 - να παίξουν το χαρτί του εθνικισμού. Για αρκετό καιρό θεωρούσαν ότι μπορούσαν να κεφαλαιοποιήσουν εκλογικά τις απόψεις αυτές και να εξουδετερώσουν τον έντονο ανταγωνισμό από την Ακροδεξιά» λέει στο «Βήμα» ο Αντώνης Ελληνας, επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Αλλά το συμπέρασμα είναι ότι «τα κυρίαρχα κόμματα έχουν αποτύχει να κερδίσουν αυτό τον χώρο». Αντίθετα, διαδίδουν και νομιμοποιούν τις ακροδεξιές απόψεις προσφέροντας «στο πιάτο» ψηφοφόρους στα ακραία κόμματα.

Η αύξηση των μεταναστών από την Ασία και την Αφρική σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την άνοδο της ανεργίας χάρισαν στην Ακροδεξιά λαμπρό πεδίο δράσης. Τα αποτελέσματα είναι εμφανή: στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας την περασμένη Κυριακή το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο έφερε ιστορικά υψηλό ποσοστό. Στη Νορβηγία η κατάσταση «ξέφυγε»: το ακροδεξιό Κόμμα της Προόδου είναι επί μία δεκαπενταετία το δεύτερο κόμμα στη Βουλή. Ισως ήταν θέμα χρόνου να εμφανιστεί έναςΑντερς Μπρέιβικ και να σκοτώσει 77 άτομα, τα περισσότερα ανήλικα μέλη της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος, το οποίο με τις φιλομεταναστευτικές του πολιτικές δήθεν αλλοιώνει τη φυσιογνωμία της Νορβηγίας.

Παρά την ακροδεξιά ρητορική που υιοθετούν, «τα κυρίαρχα κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς δεν κατάφεραν να απορροφήσουν αυτό τον χώρο γιατί είναι πολυσυλλεκτικά»συνεχίζει ο κ. Ελληνας. Αμφότερα έχουν ψηφοφόρους που ζητούν τον προστατευτισμό _ στα δεξιά οι εθνικιστές, στα αριστερά τα λαϊκά στρώματα, των οποίων τα εισοδήματα διαβρώνονται περισσότερο λόγω των μεταναστών.

«Υπάρχει ευρεία λαϊκή απαίτηση για πολιτισμικό προστατευτισμό, προστασία δηλαδή της εθνικής ταυτότητας. Αλλά συγχρόνως τα μεγάλα δεξιά και αριστερά κόμματα διαθέτουν ψηφοφόρους θετικούς προς τη μετανάστευση: στη Δεξιά είναι οι επιχειρηματίες που ευνοούνται από το φθηνό εργατικό δυναμικό, στην Αριστερά οι διανοούμενοι. Το ζήτημα δεν εντάσσεται εύκολα στον άξονα Δεξιά - Αριστερά. Πώς να αναδείξουν το θέμα της μετανάστευσης τα μεγάλα κόμματα χωρίς να διαταράξουν αυτή την ισορροπία; Δεν έχουν βρει αποτελεσματικό τρόπο να το αντιμετωπίσουν χωρίς να πλήξουν τον πολυσυλλεκτικό τους χαρακτήρα, γι' αυτό χάνουν ψηφοφόρους διαχρονικά».

Υπάρχει όμως και πιο άμεση συμβολή των κυρίαρχων κομμάτων στην άνοδο της Ακροδεξιάς. «Στη Γαλλία ο Ζαν-Μαρί Λεπέν για μία δεκαετία, από το 1972 που ίδρυσε το Εθνικό Μέτωπο, δεν είχε καμία απήχηση. Ο Φρανσουά Μιτεράν έδωσε στα τρία κρατικά κανάλια την εντολή να προβάλουν τον Λεπέν για να πλήξει τη Δεξιά. Δόθηκε χρόνος υψηλής τηλεθέασης στο Εθνικό Μέτωπο και σύντομα το ποσοστό του έφθασε το 3,5% - 4%»λέει. Στην Ελλάδα, προσθέτει, η Αλέκα Παπαρήγα έχει κατηγορήσει τα φιλοπασοκικά μέσα ότι πρόβαλλαν τον ΛΑΟΣ για να πλήξουν τη ΝΔ.

«Στην Αυστρία τα μέσα ενημέρωσης έδωσαν υπερβολικά δυσανάλογη προβολή στον Γεργκ Χάιντερ, τόσο θετική όσο και αρνητική, η οποία συχνά βοηθάει. Το Κόμμα της Ελευθερίας έφθασε από 5% το 1993 στο 27% το 1999» λέει κάνοντας τη σύγκριση με τη Γερμανία όπου«οι ακροδεξιοί σπάνια βγαίνουν στην τηλεόραση» και δεν έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν το 3% στις εθνικές εκλογές.

Στην Ιταλία η ακροδεξιά Αλεσάντρα Μουσολίνι, εγγονή του δικτάτορα, έχει καθεστώς «σελέμπριτι» από πολλά ΜΜΕ: την καλούν τακτικά σε τοκ σόου και δάνεισε τη φωνή της σε ένα επεισόδιο των «Simpsons». Οταν επωφελείται από τον τηλεοπτικό χρόνο για να εκμεταλλευτεί τον φόβο του κοινού για τους μετανάστες και τους μουσουλμάνους γενικότερα, γίνεται εμφανές ότι οι απόψεις της δεν είναι περιθωριακές, αλλά απηχούν μεγάλο μέρος του πολιτικού κατεστημένου. Η επίσης εξτρεμιστική Λέγκα του Βορρά συμμετείχε σε πολλές κυβερνήσεις του Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέσω των οποίων ανέλαβε να καθιερώσει τη δαιμονοποίηση του Ισλάμ.

Ο Ρομπέρτο Καλντερόλι, πρώην υπουργός του «Καβαλιέρε», έχει γίνει σύμβολο κατά της ανέγερσης τζαμιών στην Ιταλία: για να προκαλέσει, πηγαίνει γουρούνια για βόλτα στα σημεία όπου πρόκειται να χτιστεί ένα τέμενος προκειμένου να τα «μαγαρίσει».

Ο κ. Ελληνας υπενθυμίζει την παλαιά πρόθεση του Νικολά Σαρκοζί να δημιουργήσει υπουργείο Μετανάστευσης και, πιο πρόσφατα, την αμφισβήτηση της Σένγκεν για να κρατηθούν οι μετανάστες εκτός Γαλλίας. Ο γάλλος πρόεδρος «προσπάθησε να πάρει τις ψήφους της Ακροδεξιάς, αλλά δεν κατάφερε να τις διατηρήσει. Στην Ελλάδα, το θέμα της μετανάστευσης έγινε αντικείμενο κομματικής αντιπαράθεσης πιο πρόσφατα» λέει. Ξεκίνησε από τη ΝΔ που «σκλήρυνε τη ρητορική της ύστερα από την επιτυχία του ΛΑΟΣ στις ευρωεκλογές του 2007. Πολλά από τα ζητήματα που θέτει η Ακροδεξιά νομιμοποιούνται από τα κυρίαρχα κόμματα - ο λεγόμενος σήμερα αντιμεταναστευτικός χώρος».

Τελικά αυτή που φαίνεται ότι επωφελείται διαχρονικά από το αντιμεταναστευτικό κίνημα είναι η Ακροδεξιά. «Τα μεγάλα αριστερά και δεξιά κόμματα και οι πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη δεν έχουν βρει αντίδοτο στις τάσεις που δημιουργούν η παγκοσμιοποίηση και η κρίση. Ο κόσμος θέλει να πιαστεί από κάπου και βρίσκει την εθνική ταυτότητα. Οι πολιτικοί δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια νέα συλλογική ταυτότητα. Η μετανάστευση υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει. Αλλά δεν έχει καλυφθεί το κενό ανάμεσα στη δημογραφική κοινωνική πραγματικότητα και στις αντιλήψεις».

Πανευρωπαϊκό κίνημα
Η ισλαμοφοβία ενώνει
Ανησυχία προκαλούν οι προσπάθειες της Ακροδεξιάς να ιδρύσει ένα πανευρωπαϊκό κίνημα, ένα είδος ομοσπονδίας. Και ενώ η Αριστερά τα κατάφερνε τα τελευταία χρόνια πολύ καλύτερα σε αυτό - λ.χ. Γένοβα το 2001 -, η Ακροδεξιά σχημάτιζε μόνο εφήμερες διεθνείς συνεργασίες. Ομως η «σημαία» της ισλαμοφοβίας αποδεικνύεται ενωτική, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αντιρατσιστική οργάνωση Hope Not Hate κατήρτισε έναν χάρτη των «αντι-τζιχαντιστών» στην Ευρώπη, στον οποίο περιλαμβάνονται 133 ομάδες οι οποίες προωθούν μια ισλαμοφοβική ατζέντα - τρεις από την Ελλάδα: η Χρυσή Αυγή, ο ΛΑΟΣ και η Greek Defence League που φαίνεται ότι δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια σελίδα στο Facebook. Καταγράφονται 190 οργανώσεις, οι περισσότερες στις ΗΠΑ.

Πρόσφατα ιδρύθηκε το κίνημα Stop Islamization of Europe (δηλαδή Σταματήστε την Ισλαμοποίηση της Ευρώπης ή SIOE) το οποίο είναι δανέζικης προέλευσης και δραστηριοποιείται εντονότερα στη Βρετανία. Ακόμη πιο πρόσφατη είναι η διεύρυνσή του σε Stop Islamization of Nations (δηλαδή, Σταματήστε την Ισλαμοποίηση των Εθνών ή SION) που σχεδιάζει ιδρυτική συγκέντρωση το φθινόπωρο στη Νέα Υόρκη, κοντά στην επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Πλέον η Ακροδεξιά χρησιμοποιεί διαδραστικές λίστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ιντερνετικά forum συζήτησης, βίντεο στο YouTube και, βεβαίως, τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook.

Αντρέα Μαμόνε, Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κίνγκστον
Λύκοι μιλούν με γλώσσα προβάτων
«Αφήνοντας κατά μέρος τις επιπτώσεις της μετανάστευσης, η άνοδος της άκρας Δεξιάς οφείλεται στο ότι φαινομενικά υιοθέτησε έναν πιο μετριοπαθή πολιτικό λόγο και εγκατέλειψε τις αναφορές σε ένα πιο ακραίο, εμφανώς φασιστικό ή νεοφασιστικό, παρελθόν. Θεωρώ όμως ότι αυτά τα κόμματα συνεχίζουν να αποτελούν αυθεντικές περιπτώσεις νεοφασισμού και δεν είναι απλώς "λαϊκιστικά" ή "εθνικιστικά-λαϊκιστικά"» λέει στο «Βήμα» ο Αντρέα Μαμόνε, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κίνγκστον στο Λονδίνο, ο οποίος επιμελήθηκε το βιβλίο «Mapping the Extreme Right in Contemporary Europe» («Χαρτογράφηση της Ακροδεξιάς στη σύγχρονη Ευρώπη», εκδόσεις Routledge).

Πιστεύει ότι «οι ταμπέλες που χρησιμοποιούμε κατά κόρον δεν είναι ουδέτερες αλλά έχουν σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις. Η ευρεία χρήση του όρου "λαϊκιστικός" μεταμφιέζει τη φασιστική φύση των ακροδεξιών κομμάτων και παίζει ρόλο στη νομιμοποίησή τους».

Ο κ. Μαμόνε αναφέρεται στη Βρετανία την οποία πολλοί επαινούν ως τη «μοναδική μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα που δεν διαθέτει κανένα αξιόλογο ακροδεξιό κόμμα». Ομως από το 1999, που ανέλαβε το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα (BNP) ο Νικ Γκρίφιν, απόφοιτος του Κέιμπριτζ και ευρωβουλευτής από το 2009, προσπάθησε να μετριάσει τη βίαιη εικόνα του. «Κατήργησε τον ανοιχτά ρατσιστικό λόγο που ήταν συνδεδεμένος με την παλαιά εικόνα του ΒΝΡ.

Ο όρος "ράτσα" αντικαταστάθηκε από τον όρο "ταυτότητα". Το πρότυπο του Γκρίφιν ήταν ο Ζαν-Μαρί Λεπέν».

Για παράδειγμα, από τον γάλλο ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου, το ΒΝΡ, και άλλα ακροδεξιά κόμματα εμπνεύστηκαν το αντίδοτο στις «θετικές διακρίσεις» (δηλαδή στις ποσοστώσεις για τη συμπερίληψη όλων στην εκπαίδευση, στην αγορά εργασίας και άλλού): δεν είναι άλλο από την «preference nationale», την «εθνική προτίμηση», το οποίο σημαίνει εύνοια για τους εγχώριους κατοίκους και συνεπαγόμενο αποκλεισμό των μεταναστών και των απογόνων τους. Για να κάνει τον διαχωρισμό ανάμεσα στους Βρετανούς και τους μετανάστες που έχουν τη βρετανική υπηκοότητα, «το ΒΝΡ χρησιμοποιεί το επίθετο "αυτόχθονας" και αναφέρεται στους λευκούς Βρετανούς ως "γηγενείς κατοίκους της χώρας"» προσθέτει ο κ. Μαμόνε. Τελικά από τρεις δημοτικούς συμβούλους που το ΒΝΡ κατάφερε να εκλέξει το 2002, έφθασε τους 53 το 2006 και έλαβε περισσότερες από μισό εκατομμύριο ψήφους στις βουλευτικές εκλογές του 2010.

Οι δημοτικές εκλογές, κατά τον κ. Μαμόνε, αποτελούν τον Δούρειο Ιππο της Ακροδεξιάς. Αλλά εκεί φαίνεται και το πραγματικό πρόσωπό της. «Επικεντρωνόμενο στις τοπικές ανησυχίες, το ΒΝΡ κατάφερε να αναδειχθεί σε σεβαστό πολιτικό παίκτη σε ορισμένες περιοχές της Βρετανίας ενώ πανεθνικά συνεχίζει να αποτελεί παρία και φέρει την ταμπέλα του φασιστικού. Τα εξτρεμιστικά κόμματα αισθάνονται πιο ελεύθερα να εκφράσουν τις πραγματικές απόψεις τους στο τοπικό επίπεδο».

Αντώνης Ελληνας, Πολιτικός Επιστημώνας
«Η Χρυσή Αυγή δεν είναι παροδικό φαινόμενο»
Στο ζήτημα της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, που ξέσπασε το 2000 και δίχασε τα κόμματα, τοποθετεί την αρχή της ανόδου της σύγχρονης Ακροδεξιάς στην Ελλάδα ο Αντώνης Ελληνας, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Θυμίζει ότι τότε αποχώρησε ο Γ. Καρατζαφέρης από τη Νέα Δημοκρατία και ίδρυσε τον ΛΑΟΣ. «Με τον ΛΑΟΣ δημιουργήθηκε η τάση αυτή η οποία σχετίζεται με ζητήματα εθνικής ταυτότητας» λέει μιλώντας στο «Βήμα». Οταν η ΝΔ ανέβηκε στην εξουσία και άρχισε να αντιμετωπίζει δυσκολίες, ανασκάλεψε θέματα όπως το Μακεδονικό και τα βιβλία Ιστορίας (που επίσης δίχασαν για τον τρόπο που παρουσίαζαν την καταστροφή της Σμύρνης).

Ο κ. Ελληνας - του οποίου το βιβλίο «The Media and the Far Right in Western Europe» (δηλαδή «Τα μέσα ενημέρωσης και η άκρα Δεξιά στη Δυτική Ευρώπη», εκδόσεις Cambridge University Press) είναι υπό έκδοση στα ελληνικά - θεωρεί ότι τα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα έχουν δώσει δυσανάλογα μεγάλη προβολή στον ΛΑΟΣ.

«Η τάση υπήρχε αλλά τελευταίως ενισχύθηκε λόγω του αντιμεταναστευτικού ρεύματος το οποίο προσπαθούν διάφοροι να εκμεταλλευτούν» λέει. Η άνοδος της Ακροδεξιάς οφείλεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στην κατάρρευση της νομιμότητας του πολιτικού συστήματος, που επισπεύσθηκε με τα μνημόνια.

«Στην Ελλάδα σήμερα αρχίζει να παρουσιάζεται μια πιο καθαρόαιμη άκρα Δεξιά. Ο ΛΑΟΣ ξεκίνησε πιο ακραίος αλλά, όταν προσάρτησε το κόμμα του Μ. Βορίδη και του Κ. Πλεύρη και δεν είχε πλέον ανταγωνισμό από τα δεξιά του, μετρίασε τις θέσεις του». Κατά τον κ. Ελληνα, «η περίπτωση της Χρυσής Αυγής δεν είναι αντίστοιχη με του Γ. Καρατζαφέρη που είχε δικό του κανάλι. Η Χρυσή Αυγή ανέβηκε χωρίς ιδιαίτερη προβολή αλλά έχοντας πυρήνες στις γειτονιές. Το πρόγραμμά της είναι ακραίο και σχεδόν ταυτίζεται με τη βία. Προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάρρευση του κράτους, την κατάρρευση της αστυνόμευσης».

Θεωρεί ότι η άνοδος της Χρυσής Αυγής «ενδεχομένως δεν είναι παροδικό φαινόμενο».Ενώ ο ΛΑΟΣ, «που δεν έχει οργανωτικές δομές και στηρίζεται σε ένα άτομο, ίσως καταρρεύσει».

Η προσπάθεια αυτή της Χρυσής Αυγής να καλύψει το κενό των κρατικών υπηρεσιών αποτελεί νέο φαινόμενο για την Ακροδεξιά. Κατά τον κ. Ελληνα, παραπέμπει στη δράση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο η οποία εδραιώνεται προσφέροντας στον κόσμο υπηρεσίες που κανονικά θα τις προσέφερε το κράτος.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  29/04/2012 05:45 στο tovima.gr

Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές": Η περίπτωση της Αυστρίας...

Να αναδειχθεί πρώτη δύναμη στην Αυστρία κατά τις προσεχείς εκλογές της 25ης Μαΐου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - κάτι που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι πολύ πιθανό -- στοχεύει το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων, όπως διακηρύχθηκε στο 31 ο Συνέδριο του, του οποίου οι εργασίες ολοκληρώθηκαν απόψε (6/12/2013) στην πόλη Γκρατς με την επανεκλογή του αρχηγού του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε με ποσοστό 96,32%. Υπενθυμίζουμε ότι πριν από μόλις δύο μήνες ο κύριος Στράχε χαρακτήριζε την Ελλάδα "βαρέλι χωρίς πάτο" και ζητούσε να σταματήσει κάθε βοήθεια προς το μέρος της.

Ομόφωνα οι 500 σύνεδροι υιοθέτησαν την κεντρική πρόταση του Συνεδρίου με σύνθημα «Για μια ελεύθερη Ευρώπη-Είμαστε πρώτα Αυστριακοί και μετά Ευρωπαίοι», στην οποία το κόμμα απορρίπτει τον «ευρωπαϊκό συγκεντρωτισμό» και τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης των εθνικών κρατών, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αποχώρησης της Αυστρίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην περίπτωση που, όπως τονίζεται σχετικά, αυτή δεν αλλάξει την πορεία της.

Ο επανεκλεγείς αρχηγός του κόμματος παρέπεμψε σε επίκαιρες δημοσκοπήσεις που φέρουν τους Ελευθέρους να προηγούνται και συγκεκριμένα σε εκείνη για λογαριασμό της αυστριακής εφημερίδας «Ντερ Στάνταρντ» στην οποία εμφανίζονται ήδη με ποσοστό 25%, έναντι 20,5% στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές της 29ης Σεπτεμβρίου.

Στη δημοσκόπηση αυτή ακολουθούν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα με 23% (26,8% στις εκλογές) και το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα με 21% (24%) -- τα οποία βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για ανανέωση του κυβερνητικού συνασπισμού τους των τελευταίων πέντε χρόνων - ενώ σε δημοσκοπήσεις που επικαλείται η μεγαλύτερη αυστριακή εφημερίδα «Κρόνεν Τσάιτουνγκ» το Κόμμα των Ελευθέρων φέρεται να προηγείται με ποσοστό μάλιστα στο 28% και να έπονται Σοσιαλδημοκράτες με 25% και Λαϊκό Κόμμα με 22%.

Σύμφωνα με τον Στράχε, οι Ευρωεκλογές του ερχόμενου Μαΐου θα αποτελέσουν την πρώτη πρόκληση για το κόμμα του μετά τις πρόσφατες εθνικές εκλογές, παρέχοντάς του την ευκαιρία να αυξήσει σημαντικά τη δύναμή του, ενώ θα «δώσουν ένα μάθημα» στα δύο συγκυβερνώντα ως τώρα κόμματα, Σοσιαλδημοκρατικό και Λαϊκό, για τα οποία ο ίδιος προβλέπει πως, παρόλες τις διαφορές τους στις διαπραγματεύσεις σχηματισμού κυβέρνησης - κυρίως λόγω της «τρύπας» στον προϋπολογισμό - θα συμφωνήσουν τελικά στην ανανέωση του συνασπισμού τους.

Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές": Γιατί εξαπλώνεται η ακροδεξιά;

Η δύναμη της ακροδεξιάς στην Ευρώπη

Τα ακροδεξιά κόμματα εξαπλώνονται και αποκτούν όλο και περισσότερους υποστηρικτές, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα αίτια για την αλλαγή στις πολιτικές προτιμήσεις των πολιτών είναι κυρίως οικονομικά, όπως τονίζει ο συγγραφέας Αντρέας Σπάιτ σε σχετικό δημοσίευμα στην «Deutche Welle». 

Σύμφωνα με τον Σπάιτ, τα ακροδεξιά κόμματα εξαπλώνονται σε διεθνές επίπεδο αφενός λόγω των οικονομικών δυσχερειών και αφετέρου λόγω της ανασφάλειας που νιώθει η μεσαία τάξη. «Μεγάλη μερίδα των Ευρωπαίων πολιτών στρέφεται στα ακροδεξιά κόμματα λόγω της μεγάλης δυσπιστίας που έχει για τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει» τονίζει ο Σπάιτ.

«Μπορούμε να αναμένουμε την ενδυνάμωσή τους στις επόμενες ευρωεκλογές» επισημαίνει ο Γερμανός συγγραφέας, ενώ προσθέτει ότι πολλά ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα έχουν άμεση σχέση με γνωστά μουσικά συγκροτήματα, κάτι που ενθουσιάζει ιδιαίτερα τους νέους στις επαρχιακές πόλεις. 

«Η δράση τους εκτείνεται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Γι’ αυτόν τον λόγο χρειάζεται να πάρουμε άμεσα μέτρα. Μόνο εάν αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο τους ακροδεξιούς μπορεί να υπάρξει η ευκαιρία να τους αλλάξουμε». 


ΙΤΑΛΙΑ
Η Ιταλία είναι ένα από τα παραδείγματα χωρών όπου οι ακροδεξιές αντιλήψεις κερδίζουν έδαφος το τελευταίο διάστημα. Ο Μουσολίνι, ο οποίος είχε κυβερνήσει τη χώρα για παραπάνω από 20 χρόνια και κατέληξε στην κρεμάλα, φαίνεται πως αναβιώνει ως πρότυπο στην ιταλική κοινωνία, με τους οπαδούς των ακροδεξιών κομμάτων αλλά και των συντηρητικών να τον θεωρούν σημείο αναφοράς για το μέλλον της χώρας τους.

«Σήμερα τα πράγματα στην Ιταλία πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Κάποτε κάτω από το φασιστικό καθεστώς η χώρα μας ήταν ευνομούμενη και ο καθένας ήξερε τη θέση του. Πλέον οι κακοποιοί και οι τσαντάκηδες δεν μας αφήνουν σε ησυχία» αναφέρει ένας οπωροπώλης, υποστηρικτής του φασιμού, στην πλατεία όπου ο Μουσολίνι κρεμάστηκε.

Πολλοί Ιταλοί δεξιοί εξτρεμιστές δηλώνουν ανοιχτά τις πεποιθήσεις τους. Η «Νέα Δύναμη», το ακροδεξιό κόμμα της Ιταλίας, έχει τουλάχιστον 2.500 εγγεγραμμένα μέλη, τα οποία δηλώνουν εθνικιστές και μοιράζουν φυλλάδια στους δρόμους. Η ιδεολογία της «Νέας Δύναμης» αρχίζει να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην ιταλική μεσαία τάξη, ενώ τα μέλη του κόμματος έχουν φιλίες με πολύ σημαντικά πρόσωπα της ιταλικής πολιτικής σκηνής. Για παράδειγμα, ο πρώην δήμαρχος της Ρώμης Τζιάνι Αλεμάνο έχει παντρέψει την κόρη του με γνωστό νεοφασίστα.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Γερμανία. Εκεί πολλές νεοναζιστικές οργανώσεις επανέρχονται στο προσκήνιο σκορπώντας τη βία και την ανομία, ενώ ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι δρουν σε διεθνές επίπεδο. «Ku Klux Klan», «Μάχη 18» και «Αίμα και Τιμή» επανειλημμένως έχουν φυγαδεύσει μέλη τους που διώκονται από τις Αρχές σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, όπως η Τσεχία.

Το φαινόμενο συνεργασίας των εθνικιστών από ποικίλες χώρες, σύμφωνα με τον Σπάιτ, αποδίδεται στο εξής γεγονός: «Οι νεοναζί δεν σκέφτονται με όρους εθνικών συνόρων. Η μία οργάνωση δεν επιθυμεί να εμποδίσει τη δράση της άλλης, παρά συνεργάζονται για να δουν τη λευκή φυλή να κυριαρχεί και να παίρνει στα χέρια της την παγκόσμια εξουσία».

Πηγή: Deutche Welle

Αφιέρωμα "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές "Προς ένα ενιαίο μέτωπο";

Η κρίση που σάρωσε και συνεχίζει να σαρώνει την Ευρώπη και η έντονη κοινωνική δυσφορία για τον χειρισμό της από τους εταίρους και τους θεσμούς της Ε.Ε., προσθέτει στις εκλογές του 2014 ένα αστάθμητο και δυνάμει επικίνδυνο παράγοντα.

Την πρόβλεψη ότι εάν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα, τότε «το ένα τρίτο της επόμενης Ευρωβουλής θα καταληφθεί από αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται», έκανε αυτή την εβδομάδα από την Αθήνα ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, αναφερόμενος στις επικείμενες εκλογές, που θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2014. Το σενάριο αυτό, μάλιστα, είναι το πιο πιθανό για τον Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτη του βρετανικού εθνικιστικού κόμματος UKIP -προφανώς δε, αυτός το αντιμετωπίζει θετικά. «Οι ευρωεκλογές του επόμενου έτους προσφέρουν την ευκαιρία να σας δείξουμε, κ. Μπαρόζο, ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι αντιστρέψιμο και είναι ανάγκη να αντιστραφεί για το καλό των λαών της Ευρώπης», είπε πρόσφατα απευθυνόμενος στον επί δύο θητείες πρόεδρο της Κομισιόν.

Οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ενισχύουν το ενδεχόμενο μιας ισχυρής παρουσίας της ακροδεξιάς πάσης φύσης -ρατσιστικής, νεοναζιστικής, αντιευρωπαϊκής, αντισημητικής- στην επόμενη Ευρωβουλή, καθώς σε αρκετές χώρες-μέλη (Γαλλία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Αυστρία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία) δίνουν διψήφια ποσοστά στα κόμματα τα οποία ανήκουν στον συγκεκριμένο χώρο. Αυτό επιβεβαιώνουν, άλλωστε, και οι επιδόσεις τους σε όλες σχεδόν τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν γίνει σε εθνικό επίπεδο.

MAZIKH ΨΗΦΟΣ
Παράλληλα, οι δημοσκόποι καταγράφουν ακόμη μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τάση. Για πρώτη φορά από το 1979, έτος κατά το οποίο ξεκίνησε η διαδικασία απευθείας εκλογής των μελών του ευρωκοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία στις χώρες-μέλη, είναι πολύ πιθανό η προσέλευση στις κάλπες να αυξηθεί και μάλιστα σημαντικά.

Έτσι, ενώ το μέσο ποσοστό προσέλευσης το 2009 είχε πέσει στο ιστορικό χαμηλό του 43%, αρκετοί εκτιμούν ότι θα εκτιναχθεί κατά πολύ, καθώς εκατομμύρια ψηφοφόροι -πρωτίστως οι νέοι- θα σπεύσουν να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους ή και την αποδοκιμασία τους στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνες της εταιρείας Gallup, στη Γαλλία δηλώνει διατεθειμένο να ψηφίσει το 73%, ενώ στη Βρετανία το 68% -ποσοστά που είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές!

ΕΚΤΟΣ ΕΑΝ...
Βεβαίως, δέκα μήνες είναι υπερβολικά πολύς χρόνος, ειδικά στην πολιτική, στη διάρκεια του οποίου όλα μπορούν να έρθουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω.

Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει το επόμενο «καυτό» διάστημα η Ε.Ε. και κυρίως οι μεγάλες δυνάμεις της να αποδείξουν ότι μπορούν να φέρουν καλύτερες μέρες για την πλειοψηφία των πολιτών και να τους οδηγήσουν σε πιο ήρεμα νερά.

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι ενδείξεις δεν οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα -πολύ περισσότερο αν πιστέψουμε (και δεν έχουμε λόγο να μην το κάνουμε...) την προχθεσινή δήλωση κορυφαίου στελέχους των Χριστιανοδημοκρατών της Γερμανίας ότι, μετά τις εκλογές που θα διεξαχθούν εκεί στις 22 Σεπτεμβρίου, πρέπει να αναμένουμε άλλα τέσσερα χρόνια εξίσου σκληρής πολιτικής από την Αγκελα Μέρκελ.

Η ΚΡΙΣΗ ΒΑΘΑΙΝΕΙ
Με τις δηλώσεις που κάνουν εσχάτως, γνωστοί αναλυτές και παράγοντες βλέπουν την κρίση να συνεχίζεται -και μαζί της, να βαθαίνει η κοινωνική δυσαρέσκεια, η οποία τροφοδοτεί τα διάφορα ακροδεξιά μορφώματα. «Η Ευρώπη βρίσκεται πιο κοντά στη διάλυσή της παρά στη λύση του προβλήματος», εκτίμησε πριν μερικές μέρες ο γνωστός Αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ.

«Η κρίση θα κορυφωθεί στα τέλη του φθινοπώρου», προέβλεψε από την πλευρά του ο Γερμανός Γιούργκεν Σταρκ, το πρώην «γεράκι» στη διοίκηση της ΕΚΤ, προσθέτοντας ότι αυτή τη φορά είναι η Γαλλία που θα βρεθεί στο επίκεντρο.

Για να μην αναφερθούμε στις «μαύρες τρύπες» που βλέπει στο πρόγραμμα για την Ελλάδα το ΔΝΤ, προϊδεάζοντας για νέο γύρο πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης.

Προφανώς, στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν όλοι αυτοί, ο Φάρατζ θα έχει κάθε λόγο να τρίβει τα χέρια του. Ενώ ο Λέτα θα μείνει με την ευχή και την ελπίδα...

Πρόσβαση σε προνόμια και χρήμα
Προς συγκρότηση ακροδεξιάς ομάδας στην Ευρωβουλή

Προκειμένου να συγκροτηθεί μια πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο δεν αρκεί η συμφωνία των μελών της, καθώς η Συνθήκη προβλέπει ότι πρέπει να πληρείται μια ακόμη βασική προϋπόθεση: Να διαθέτουν τουλάχιστον 25 βουλευτές, οι οποίοι θα προέρχονται από το ένα τέταρτο τουλάχιστον των χωρών-μελών της Ε.Ε. -ήτοι, από επτά χώρες, καθώς με την πρόσφατη ένταξη της Κροατίας, ο αριθμός των μελών έχει διαμορφωθεί σε 28.

Από τη στιγμή που αυτή η προϋπόθεση διασφαλιστεί, όμως, και η σχετική αίτηση κατατεθεί στο προεδρείο, τότε τα κόμματα και οι βουλευτές που απαρτίζουν τη συγκεκριμένη ομάδα αποκτούν αρκετά και σημαντικά προνόμια. Όπως, για παράδειγμα, εγγυημένο χρόνο παρέμβασης στις συζητήσεις που γίνονται στις ολομέλειες και τις θεματικές ενότητες, συμμετοχή στις επιτροπές και τις ομάδες εργασίας, περισσότερο βοηθητικό προσωπικό στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο και, πάνω από όλα, επιπρόσθετη χρηματοδότηση από τα κοινοτικά κονδύλια για να προάγουν τη δράση τους και την προβολή των θέσεών τους σε εθνικό επίπεδο.

Σήμερα και με βάση τις πολιτικές τάσεις στους «28» της Ε.Ε., οι περισσότεροι συμφωνούν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι πως η ακροδεξιά θα κατορθώσει να συγκροτήσει πολιτική ομάδα στην επόμενη Ευρωβουλή.

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Από αριθμητικής πλευράς, άλλωστε, αυτό πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένο: Μόνο του το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν αναμένεται ότι θα συνεισφέρει τουλάχιστον τους 15 από τους απαιτούμενους 25 βουλευτές. Από εκεί και πέρα, εκπροσώπηση -με έναν, δύο ή και ακόμη περισσότερους αντιπροσώπους- εκτιμάται ότι θα κατορθώσουν να έχουν το ουγγρικό Jobbik, το βουλγαρικό Ataka, το αυστριακό Κόμμα Ελευθερίας, οι Βρετανοί του UKIP και του BNP, οι ακροδεξιοί από τη Σουηδία και τη Δανία και, φυσικά, η ελληνική Χρυσή Αυγή. Κατά συνέπεια, καλύπτεται και ο όρος της εκπροσώπησης τουλάχιστον επτά χωρών-μελών.

Πλέον, αυτό που μένει να αποδειχθεί στην πράξη είναι το κατά πόσο οι εκπρόσωποι των ακροδεξιών μορφωμάτων θα μπορέσουν να συμφωνήσουν σε ένα μίνιμουμ κοινό πλαίσιο που θα τους διασφαλίσει τη συγκρότηση ομάδας και την πρόσβαση στα προνόμια που αυτή συνεπάγεται. Η αλήθεια είναι ότι, μέχρι στιγμής, έχουν αποδείξει ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο, καθώς ανάμεσα σε κάποιους από αυτούς έχει αναπτυχθεί άσβεστο μίσος. Ωστόσο, το δέλεαρ είναι μεγάλο και το χρήμα πολύ για να πετάξουν την ευκαιρία που τους παρουσιάζεται...

ΓΑΛΛΙΑ
Το «αστέρι» της Μαρίν Λεπέν

Δεν χωράει αμφιβολία ότι το «βαρύ πυροβολικό» της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς το επόμενο διάστημα -και με ορόσημο τις ευρωεκλογές του 2014- θα είναι η Μαρίν Λεπέν.

Όχι μόνο επειδή, με βάση τις δημοσκοπήσεις, το Εθνικό Μέτωπο αναμένεται να συγκεντρώσει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά των όμορων κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, αλλά και για ένα ακόμη λόγο: η Γαλλία, η δεύτερη ισχυρότερη χώρα της Ε.Ε., βλέπει ήδη τα σύννεφα της κρίσης να πληθαίνουν στον ουρανό της και ήδη χαρακτηρίζεται από πολλούς ως ο «μεγάλος ασθενής» της Ε.Ε. Έτσι, η αντίδραση της κοινωνίας της θα αποτελέσει βαρόμετρο για τις πολιτικές εξελίξεις και, σε μεγάλο βαθμό, θα κρίνει την τροπή που θα πάρουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ευρωεκλογές του 2009, το Εθνικό Μέτωπο είχε καταποντιστεί στο 6%, με αποτέλεσμα να διαθέτει μόνο τρεις αντιπροσώπους στην απερχόμενη Ευρωβουλή: Την νυν επικεφαλής του Μαρίν Λεπέν, τον πατέρα της και ιδρυτή του κόμματος Ζαν-Μαρί και τον Μπρούνο Γκόλνις. Όλα δείχνουν, όμως, ότι το 2014 θα πάρει θριαμβευτική ρεβάνς, καθώς το ποσοστό του δεν αποκλείεται να υπερτριπλασιαστεί!

Η αλλαγή δεν είναι, βεβαίως, τυχαία. Οφείλεται, αφενός, στην κρίση που σαρώνει την Ευρώπη και, αφετέρου, στη γραμμή που επέλεξε να υιοθετήσει το Εθνικό Μέτωπο: χωρίς να απεμπολήσει το στοιχείο που το γέννησε και το εξέθρεψε (τον ρατσισμό), έριξε το κέντρο βάρους στην υπεράσπιση της εθνικής ταυτότητας των Γάλλων από τις επιθέσεις που δέχεται τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από τους (μισητούς) Γερμανούς της Μέρκελ. Η Λεπέν επέλεξε να αναδείξει σε βασικό αντίπαλο το ευρώ και την απώλεια της κυριαρχίας του Παρισιού στη χάραξη και άσκηση οικονομικής πολιτικής -και φαίνεται πως έκανε διάνα.

Οι ιδιομορφίες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς
Μισούν τους άλλους, μισούνται και μεταξύ τους

Το 2007, αποφασίστηκε η συγκρότηση μιας συμμαχίας με τον τίτλο «Ταυτότητα, Παράδοση, Εθνική Κυριαρχία». Σε αυτήν, εκτός από το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο, συμμετείχαν ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα από την Αυστρία, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Φλάνδρα -την ολλανδόφωνη περιοχή του Βελγίου, που θέλει να αποσχιστεί από τη γαλλόφωνη Βαλονία. Τότε, όλοι έκαναν λόγο για την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού ακροδεξιού μετώπου, το οποίο θα επιχειρούσε, εκτός των άλλων, να δώσει συντονισμένα τη μάχη των επικείμενων ευρωεκλογών του 2009.

Το σχήμα, όμως, αποδείχθηκε εξαιρετικά βραχύβιο. Μόλις 11 μήνες αργότερα, διαλύθηκε εις τα εξ ων είχε συντεθεί, με αφορμή ένα σχόλιο της Αλεσάντρα Μουσολίνι -εγγονής του γνωστού φασίστα δικτάτορα της Ιταλίας- με το οποίο καθύβριζε τους Ρουμάνους και είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση σύσσωμης της ρουμανικής αντιπροσωπείας. Έτσι, και για μια ακόμη φορά, αποδείχθηκε ότι ο εθνικός φανατισμός με τον οποίο είναι «ποτισμένος» ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος υπονομεύει κάθε προσπάθεια ιδεολογικής και πολιτικής του ενοποίησης. Πώς μπορούν, για παράδειγμα, να ανεχτούν οι Άρειοι του Βορρά τη συνύπαρξη με τους... βρωμιάρηδες Βαλκάνιους ακροδεξιούς -οι οποίοι, μάλιστα, έχουν καταγγείλει τις πλούσιες χώρες του Βορρά ότι προσπαθούν να κατακτήσουν οικονομικά τις δικές τους πατρίδες; Και πώς είναι δυνατό να συνυπάρξει ο εθνικισμός και αντιγερμανισμός της Μαρίν Λεπέν με τους όρκους στη Βρετανική Αυτοκρατορία του Νάιτζελ Φάρατζ, αλλά και του ηγέτη του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος (BNP), Νικ Γκρίφιν; Και πώς, άραγε, θα δεχτούν τα παλικάρια του Μιχαλολιάκου να κάθονται σε διπλανά έδρανα και να συντονίζουν την ψήφο τους με τους Βούλγαρους... κομιτατζήδες της Ατάκα;

Δεν πρόκειται, φυσικά, για θεωρητικά ερωτήματα, συνδικαλιστικής φύσης, αλλά για απολύτως πραγματικά προβλήματα, τα οποία θα κληθούν να διαχειριστούν οι εκπρόσωποι των ακροδεξιών μορφωμάτων εάν θέλουν να συγκροτήσουν ομάδα στην Ευρωβουλή, να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους, αλλά και να πάρουν περισσότερα λεφτά. Εδώ, ο ρόλος των Γάλλων και της Μαρίν Λεπέν -η οποία έχει εκσυγχρονίσει σε μεγάλο βαθμό το προφίλ του Εθνικού Μετώπου, καθιστώντας το αποδεκτό σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα- θα αποδειχθεί καταλυτικός. Όπως σημειώνουν ήδη αρκετοί αναλυτές που ασχολούνται με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, τρία είναι τα μέτωπα στα οποία μπορεί να επιχειρηθεί η σύγκλιση του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου: η παράνομη μετανάστευση, η ισλαμική απειλή και ο ολοκληρωτισμός του ευρώ.

Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι η πλήρης απουσία των Γερμανών σε αυτό το επίπεδο -οι οποίοι, για ευνόητους ιστορικούς λόγους, δεν επιτρέπουν στα ακροδεξιά και νεοναζιστικά μορφώματα να αποκτήσουν διακριτή πολιτική παρουσία- ευνοεί τη συνεννόηση όλων των υπόλοιπων, καθώς τους προσφέρει ένα ακόμη πεδίο σύγκλισης: τον αντιγερμανισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και παραδοσιακοί... θαυμαστές του Χίτλερ και των ναζί (όπως οι ημέτεροι Χρυσαυγίτες, αλλά όχι μόνο αυτοί) επιχειρούν να πάρουν αποστάσεις από τον σημερινό «οικονομικό ιμπεριαλισμό» του Βερολίνου, σε μια προσπάθεια να μην αποξενωθούν από τις κοινωνίες τους.

Θα τα καταφέρουν -και σε ποιο βαθμό;

Για το αρχικό άρθρο πατήστε εδώ

Αφιέρωμα: "Ακροδεξιά και Ευρωεκλογές" Από τα μαχαίρια στη σαλόνια και πίσω!

ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΑΠΟΚΡΟΥΣΤΙΚΟΥ ΙΑΝΟΥ

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά έχει αποδείξει ότι ξέρει να προσαρμόζεται, αλλά και να εκσυγχρονίζεται. Να φοράει κοστούμι ή να βγάζει μαχαίρι, να περιφέρεται στα σαλόνια της εξουσίας ή να πατάει τη σκανδάλη και να βάζει βόμβες. Να δηλώνει πιστή στο Σύνταγμα ή να καταγγέλλει εν χορώ το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και τους εκπροσώπους του. Φροντίζει να είναι πάντοτε ετοιμοπόλεμη και χρήσιμη -σε όσους την έχουν ανάγκη για τις... δύσκολες ώρες και την χρηματοδοτούν για να στήσει τους (παρακρατικούς) μηχανισμούς της. Δηλώνει παρούσα σε όποιο μετερίζι κι αν την καλέσουν. Και αποτελεσματική.

6 Ιουνίου 2013. Έξω από τον σιδηροδρομικό σταθμό Σαν Λαζάρ, σχεδόν στο κέντρο του Παρισιού, ο 18χρονος Κλεμάν Μερίκ πέφτει νεκρός από χτύπημα με σιδηρογροθιά, σε δολοφονική ενέδρα που του έστησε ομάδα ακροδεξιών. Ο φοιτητής του τμήματος Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο, γνωστός για τις αριστερές του ιδέες, τον κοινωνικό ακτιβισμό και την αντιφασιστική του δράση, συμμετείχε μαζί με φίλους του σε παζάρι ρούχων, όταν εντοπίστηκε από ομάδα σκίνχεντς, οι οποίοι στη συνέχια κάλεσαν ενισχύσεις και επιτέθηκαν στο θύμα τους...

Την επόμενη μέρα, περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους νέοι, συγκεντρώθηκαν στο Καρτιέ Λατέν και άλλα σημεία της πρωτεύουσας, ενώ χιλιάδες ακόμη πλημμύρισαν πλατείες και δρόμους σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας, θέλοντας να διαμηνύσουν ότι «το ποτήρι της οργής έχει ξεχειλίσει» -όπως έγραφαν τότε τα γαλλικά ΜΜΕ. Όσο για τον υπουργό Εσωτερικών της κυβέρνησης Ολάντ-Ερό, εμφανίστηκε εξαιρετικά σκληρός. «Η Δημοκρατία θα αποδειχθεί ανηλεής», είπε, για να προσθέσει ότι «θα πολεμήσει τις αηδιαστικές ιδέες που μας θυμίζουν τις χειρότερες στιγμές της ιστορίας μας». Υποσχέθηκε δε ότι οι οργανώσεις της Άκρας Δεξιάς θα διαλυθούν...

Φυσικά, στις οργανώσεις αυτές δεν περιλαμβάνεται το Εθνικό Μέτωπο, το τιμόνι του οποίου περνά διαδοχικά στις γενιές της οικογένειας Λεπέν. Βλέπετε, ο ιδρυτής του Ζαν-Μαρί έχει βολευτεί για τα καλά στα σαλόνια του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ η κόρη του και νυν ηγέτης Μαρίν φροντίζει συστηματικά να καλλιεργεί το κοινοβουλευτικό της προφίλ. Έχει δε αποκηρύξει κάθε σχέση με τις «ακραίες ομάδες» -όπως οι Νέοι Επαναστάτες Εθνικιστές, που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τη δολοφονία του Μερίκ, την οποία η Λεπέν αποκήρυξε και ξεκαθάρισε ότι δεν έχει καμία απολύτως σχέση.

Το μοντέλο είναι γνωστό. Κάθε εξτρεμιστικό κίνημα που σέβεται τον εαυτό του καταλήγει, τελικά, να διαθέτει και τις ομάδες κρούσεις για τις επικίνδυνες αποστολές -με τις οποίες επισήμως αρνείται φυσικά κάθε σχέση- αλλά και το νόμιμο προφίλ που του διασφαλίζει ρόλο στον στίβο της πολιτικής-ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Συνοδευομενη από την αντίστοιχη χρηματοδότηση...

[ΙΤΑΛΙΑ]
Νεοφασίστας με γραβάτα

Σήμερα, ο 61χρονος Τζανφράνκο Φίνι είναι ένα αξιότιμο πολιτικό πρόσωπο στην Ιταλία. Μέχρι την άνοιξη ήταν πρόεδρος της Βουλής, ενώ έχει διατελέσει αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών της χώρας.

Το «κλειδί» για τα σαλόνια της Ιταλίας ήταν η συμμαχία του με τον Μπερλουσκόνι, με τον οποίο συνίδρυσαν τον Λαό της Ελευθερίας, το 2008. Μετά από αυτό, οι περισσότεροι ξέχασαν το παρελθόν του Φίνι: η πρώτη του παρουσία στη δημοσιότητα οφείλεται σε συμπλοκή με τους κομμουνιστές στη γενέτειρά του Μπολόνια (όπου, το 1980, οι βόμβες που έβαλαν οι φασίστες στον σιδηροδρομικό σταθμό σκότωσαν 85 ανθρώπους...), η οποία προφανώς τον εκτόξευσε στην ηγεσία της νεολαίας του νεοφασιστικού MSI. Το 1994 χαρακτήρισε τον Μουσολίνι ως «τον μεγαλύτερο Ιταλό πολιτικό του 20ού αιώνα», ενώ το 1995 ίδρυσε την Εθνική Συμμαχία, ανακηρύσσοντάς την συνεχιστή της παράδοσης του Μουσολίνι...

[ΝΟΡΒΗΓΙΑ]
Ωρα για κυβέρνηση

Μετά το αποτέλεσμα των εκλογών που έγιναν στη Νορβηγία στις 9 Σεπτεμβρίου, το πιθανότερο σενάριο παραμένει ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης των Συντηρητικών με τη συμμετοχή, τη στήριξη ή, έστω, την ανοχή του ακροδεξιού Κόμματος της Προόδου.

Από τον τίτλο του ήδη, μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει ότι το προφίλ που «μοστράρουν» οι ηγέτες του κόμματος δεν έχει καμία σχέση με τον φονιά Αντερς Μπρέιβικ, ο οποίος το 2011 εκτέλεσε δεκάδες νέους ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους μέλη της νεολαίας των Σοσιαλιστών, στο νησί Οτόγια.

Μάλιστα, η πάντα χαμογελαστή και καλοντυμένη ηγέτης του, Σιβ Γένσεν (το νορβηγικό αντίστοιχο της Λεπέν...) δεν δίστασε να αποκηρύξει τον Μπρέιβικ, για να γίνει πλήρως αποδεκτή στην πολιτική ζωή. Κι απ' ότι φαίνεται, τα καταφέρνει μια χαρά!

Για το αρχικό άρθρο πατήστε εδώ