30/4/12

Παγκόσμια ημέρα τύπου: ένα αφιέρωμα που δεν πρέπει να χάσετε

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

Πέμπτη, 3 Μαΐου...

Η πρώτη transmedia παραγωγή περιεχομένου δημιουργήθηκε από το νέο αίμα της ελληνικής δημοσιογραφίας και βρήκε φιλόξενη στέγη στην ΕΡΤ.


Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές -επαγγελματίες δημοσιογράφοι πολλοί εξ αυτών- του προγράμματος Ποιοτική Δημοσιογραφία και Νέες Τεχνολογίες (www.qjnt.gr) δημιούργησαν ένα απολύτως transmedia αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Τύπου. Tι είναι transmedia;
Χμμμ! Αυτό που παλιά λέγαμε, Εικόνα - Μουσική - Κείμενο. Εν προκειμένω, η συνέντευξη παράγει το video, το audio (ήχο) και το κείμενο. Και όλα συνθέτουν ένα web περιεχόμενο και/ή προβάλλονται και στα συμβατικά μέσα. 18 προσωπικότητες από το χώρο των media, των γραμμάτων, της επικοινωνίας και φυσικά της δημοσιογραφίας, απαντούν στο κρίσιμο ερώτημα:

Τύπος και Νέες Τεχνολογίες: απελευθέρωση ή χειραγώγηση;

Πώς διαμορφώνεται το τοπίο των Μέσων στο νέο ψηφιακό κόσμο; Η έλευση των Νέων Τεχνολογιών βοηθά ή απειλεί τη Δημοκρατία; Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (social media) τι ρόλο παίζουν στη δημοσιογραφία του σήμερα και του αύριο;

Αν οι ερωτήσεις αυτές ακούγονται ενδιαφέρουσες, οι απαντήσεις θα βρίσκονται:
Στο πρόγραμμα του Κόσμος 93,6, του Β' Προγράμματος 103,7, της ΝΕΤ FM 105,8 και της τηλεόρασης της ΕΡΤ. Με μονόλεπτα (και κάτι!) video και ηχητικά, διάσπαρτα στα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα της ΕΡΤ. Αλλά και με κείμενα (βιογραφικά και τις πλήρεις συνεντεύξεις) στη σελίδα του μεταπτυχιακού.

Δε λείπει το facebook και το twitter με την ένδειξη: m3press

Η προσωπική μου εμπειρία από την προσπάθεια αυτή είναι ιδιαίτερη. Και αυτό συμβαίνει επειδή βρίσκομαι μεταξύ "συναδέλφων" και "συναδέλφων".  Αφενός στην ΕΡΤ (ως εργαζόμενη εκεί) και αφετέρου στο Μεταπτυχιακό Τμήμα, στο οποίο τυγχάνει, να φοιτώ. Επαγγελματίας και μαθήτρια ταυτόχρονα, ορμητική και συγκρατημένη την ίδια στιγμή, διεκδικητική και εξισορροπιστική. Ωραία εμπειρία!
Δεν είναι η στιγμή να αναφερθώ σε ονόματα και σε ευχαριστίες.

Παρακολουθείστε την προσπάθεια, που με πολλή ζεστασιά φιλοξενεί η ΕΡΤ. Στα ραδιόφωνα, στην τηλεόραση, στο facebook και το twitter (m3press), στην ιστοσελίδα www.qjnt.gr, στο youtube.com/m3press και φυσικά στο www.ert.gr.
Και πείτε μας τη γνώμη σας...

Αρχίζουμε!

ΔΕΣ, ΔΙΑΒΑΣΕ, ΑΚΟΥΣΕ ΕΡΤ
στις 3 ΜΑΪΟΥ 2012
  

15/4/12

Τα πρώτα τεύχη ιστορικών περιοδικών

1888

1892


1923

1925





1933


1993

1983


1953

1954
1967
1974


1933





by Aris Dimokidis/Lifo

Γιατί υπάρχουν οι θρησκείες; Γιατί ο Θεός είναι Superman;


Από πολύ μικρή ηλικία οι άνθρωποι συναντούν πολυάριθμα θεμελιώδη προβλήματα τα οποία θα πρέπει να επιλύσουν προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν στον κόσμο. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διάκριση μεταξύ άψυχων αντικειμένων και «παραγόντων» οι οποίοι μπορούν να επενεργήσουν στο περιβάλλον τους, η αναγνώριση προσώπων, η αποφυγή των ρύπων, η γραμματική ανάλυση του λόγου και η ανάγνωση των προθέσεων των άλλων. Μέχρις ότου τα παιδιά γίνουν έξι ή επτά ετών το γνωσιακό τους σύστημα για την επίλυση αυτών των προβλημάτων έχει ήδη «στηθεί» και λειτουργεί πλήρως.
Τα γνωσιακά συστήματα του είδους είναι «ωριμανσιακά φυσικά», προκύπτουν δηλαδή χωρίς προσπάθεια και κυριολεκτικά καθορίζουν τη φυσιολογική γνωσιακή ανάπτυξη. Αν και ο πολιτισμός παρεισφρέει σε αυτά – καθορίζοντας, για παράδειγμα, τη γλώσσα που μαθαίνει ένα παιδί –, η απόκτησή τους δεν εξαρτάται από τη διδασκαλία ή την εκπαίδευση.

Τα ωριμανσιακά φυσικά συστήματα είναι επίσης, όπως τα αποκαλεί ο νομπελίστας ψυχολόγος Ντάνιελ Κάνεμαν, «γρήγορα» – λειτουργούν αυτόματα και χωρίς προσπάθεια. Για τον λόγο αυτόν είναι εξαιρετικά επιρρεπή σε λανθασμένους «υπερθεματισμούς». Για παράδειγμα, το υπερευαίσθητο σύστημά μας για την ανίχνευση των ανθρώπινων μορφών μάς κάνει να βλέπουμε πρόσωπα στα σύννεφα, ενώ η «συσκευή ανίχνευσης παραγόντων» μας μάς κάνει να μιλάμε στον υπολογιστή ή στο αυτοκίνητό μας.

 Συνταγή επιτυχίας για... θρησκείες

Αυτά τα γρήγορα και αυτόματα συστήματα κάνουν επίσης τους ανθρώπους δεκτικούς στις θρησκείες. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να αρπάξουν, να καταβροχθίσουν και να χωνέψουν θρησκευτικές ιστορίες όπως ένας βάτραχος θα αρπάξει, θα καταβροχθίσει και θα (προσπαθήσει να) χωνέψει μια μπίλια που περνάει πετώντας από δίπλα του.

Οι επιτυχημένες θρησκείες εκμεταλλεύονται επιδέξια αυτές τις προδιαθέσεις. Τα υπερφυσικά όντα ενεργοποιούν τη φυσική πίστη μας στην ύπαρξη των παραγόντων και τη θεωρία του νου μας. Οι ιεροί χώροι και τα αντικείμενα ενεργοποιούν τις ενστικτώδεις προφυλάξεις μας εναντίον των ρύπων. Δεν είναι σύμπτωση ότι τόσο πολλά θρησκευτικά τελετουργικά σχετίζονται με τον καθαρμό και τον εξαγνισμό.

Παρόμοια στοιχεία έχουν εμφανιστεί σε θρησκευτικά συστήματα σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας και σε όλον τον κόσμο. Νέες θρησκείες ξεπηδούν συνεχώς, εκείνες όμως που διαρκούν περισσότερο αναμειγνύουν τα ίδια παλαιά συστατικά. Αυτά τα επανεμφανιζόμενα θέματα – μύθος, τελετουργικό, ιεροί χώροι, πίστη σε υπερφυσικούς παράγοντες κ.ο.κ. – αποτελούν τα στοιχεία εκείνου το οποίο αποκαλώ «λαϊκή θρησκεία».



Ο «Γολγοθάς» της θεολογίας

Τίποτε από αυτά ωστόσο δεν απαγορεύει την εφαρμογή των «αργών» μορφών σκέψης του Κάνεμαν στη θρησκεία. Ο εκούσιος, συνειδητός συλλογισμός σχετικά με το νόημα και την αλήθεια των θρησκευτικών ισχυρισμών αποκαλείται Θεολογία. Οι θεολόγοι προσπαθούν να βγάλουν νοητικό νόημα από τους αινιγματικούς ισχυρισμούς της λαϊκής θρησκείας. Συλλογίζονται, συζητούν και μερικές φορές διατυπώνουν αφηρημένες θεωρίες τις οποίες οι θρησκευτικές και πολιτικές αρχές αποφασίζουν να χαρακτηρίσουν ως δόγματα. Δεν διαθέτουν όλες οι θρησκείες Θεολογία, πολλές όμως έχουν, ιδιαίτερα οι προσηλυτιστικές αβρααμικές.

Αντίθετα με τη λαϊκή θρησκεία, η Θεολογία συνεχώς κάνει αφηρημένες και ριζικά αντίθετες με την κοινή λογική δηλώσεις οι οποίες είναι εννοιολογικά σύνθετες και δύσκολες στην κατανόησή τους: ο Θεός είναι τρία πρόσωπα σε ένα, για παράδειγμα, ή ένα πρόσωπο χωρίς σάρκα και οστά που είναι πανταχού παρόν την ίδια στιγμή. Επιπλέον οι θεολογικές προτάσεις δεν είναι καθόλου αξιομνημόνευτες σε σχέση, ας πούμε, με μια ιστορία για την παρθενογένεση του Ιησού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι θρησκευόμενοι χρειάζεται συχνά να καταβάλλουν προσπάθεια για να τις απομνημονεύσουν και οι θρησκευτικοί ηγέτες υιοθετούν μια ποικιλία μέτρων για να διδάξουν και να περιφρουρήσουν τη «θρησκευτική ορθότητα». Αυτά περιλαμβάνουν τα πάντα, από τη θρησκευτική εκπαίδευση και την κατήχηση ως την Ιερά Εξέταση.



Θεός - Σούπερμαν

Η διατήρηση της θρησκευτικής ορθότητας είναι ωστόσο δύσκολη, καθώς τα νοητικά συστήματα που στηρίζουν τη λαϊκή θρησκεία παρεμβάλλονται διαρκώς. Ως συνέπεια η θρησκευτική μη ορθότητα είναι αναπόφευκτη: οι θρησκείες που στην πραγματικότητα ακολουθούν οι άνθρωποι στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν είναι οι ίδιες με τα δόγματα που αυτοί μαθαίνουν και απαγγέλλουν.

Η θεολογική μη ορθότητα παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς και τα θρησκευτικά συστήματα. Οταν σε πειράματα τους ζητείται να μιλήσουν ή να σκεφτούν σχετικά με τις σκέψεις και τις πράξεις του Θεού σε ιστορίες, οι θρησκευόμενοι εγκαταλείπουν αμέσως και απόλυτα τα θεολογικά ορθά δόγματα υπέρ της λαϊκής θρησκείας – ακόμη και αν έχουν μόλις δηλώσει και απαγγείλει αυτά τα δόγματα. Ο τρόπος με τον οποίο σκέφτονται και μιλούν αποκαλύπτει ότι βλέπουν τον Θεό περισσότερο σαν τον Σούπερμαν παρά σαν τον πανθ’ ορώντα, πανταχού παρόντα και παντοδύναμο άρχοντα του Σύμπαντος στον οποίο λένε ότι πιστεύουν.



Γιατί η επιστήμη δεν απειλεί τη θρησκεία

Αυτή η άποψη της λαϊκής θρησκείας προσφέρει μια νέα προοπτική στην απόπειρα σύγκρισης της θρησκείας με την επιστήμη. Υποδηλώνει ότι η επιστήμη δεν θέτει οποιαδήποτε απειλή στη διατήρηση της θρησκείας. Ο φόβος και ο τρόμος τόσων πιστών – και η περιχαρής προσμονή τόσων επικριτών της θρησκείας – ότι η επιστήμη τελικά θα εκτοπίσει τη θρησκεία είναι άκριτοι από πολλές απόψεις.

Κατ’ αρχάς υποτιμούν τη δύναμη και τη διεισδυτικότητα της ωριμανσιακά φυσικής γνωσιακής λειτουργίας. Δεν είναι όλοι θρησκευόμενοι, όμως οι θρησκευτικές ιδέες και ενέργειες εμφανίζονται αυθόρμητα και αναπόφευκτα στους ανθρώπινους πληθυσμούς.

Δεύτερον, υποτιμούν τη δημιουργικότητα και την επινοητικότητα της Θεολογίας και επομένως την ικανότητά της να προσαρμόζει οποιαδήποτε αλλαγή στην κατανόησή μας για το Σύμπαν παρουσιάζει η επιστήμη. Οι θεολόγοι τελικά προσάρμοσαν τη μετατόπιση του ανθρώπου από το κέντρο του Σύμπαντος που επέφεραν ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος και ο Δαρβίνος. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος, εξαιτίας του μεγέθους της πρόκλησης, όμως συνέβη.

Το τρίτο ζήτημα είναι ότι τόσο οι πιστοί όσο και οι επικριτές υποτιμούν πόσο δύσκολο είναι να κάνει κάποιος επιστήμη. Η επιστήμη είναι πολύ πιο πολύπλοκη από τη Θεολογία. Τα εσωτεριστικά ενδιαφέροντά της, οι ριζικά αντίθετοι στην κοινή λογική ισχυρισμοί της και οι πολύπλοκοι τρόποι διατύπωσης των συμπερασμάτων της είναι δύσκολοι στην επινόηση, στην εκμάθηση και στη μετάδοσή τους. Η επιστήμη εξαρτάται από μεγάλους και περίτεχνους κοινωνικούς μηχανισμούς οι οποίοι είναι σύνθετοι και δαπανηροί. Η συνέχιση της ύπαρξής της, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα, είναι λοιπόν εύθραυστη – βεβαίως σε σύγκριση με τη συνέχιση της ύπαρξης της θρησκείας.

Τέλος, η διαφορά ανάμεσα στη λαϊκή θρησκεία και στη Θεολογία υποδηλώνει ότι οι στερεότυπες συγκρίσεις της θρησκείας με την επιστήμη είναι συχνά λανθασμένες στη βάση τους. Από τη γνωσιακή άποψη η επιστήμη έχει περισσότερα κοινά με τη Θεολογία απ’ ό,τι με τη θρησκεία: και οι δύο βασίζονται στην αργή, εκούσια και στοχαστική σκέψη. Η λαϊκή θρησκεία, από την άλλη πλευρά, μοιάζει περισσότερο με μια βασισμένη στην κοινή λογική εξήγηση του φυσικού κόσμου. Εκείνοι που θέλουν να επικρίνουν είτε τη θρησκεία είτε την επιστήμη πρέπει να είναι σίγουροι ποιο είναι αυτό στο οποίο επιτίθενται.



Ο κ. Ρόμπερτ Μακ Κόλεϊ είναι διευθυντής του Κέντρου για τον Νου, τον Εγκέφαλο και τον Πολιτισμό του Πανεπιστημίου Εμορι στην Ατλάντα της Τζόρτζια.

πηγή: tovima.gr

12/4/12

Κόκκινα αυγά προ Χριστού!

Τα κόκκινα αυγά έχουν ηλικία 2.500 ετών.
Οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες συμβολισμού του αυγού στη θρησκεία χρονολογούνται το 500 π.Χ. Στην περίοδο των Αχαιμενιδών, το περσικό ημερολόγιο ήταν επηρεασμένο από τον ζωροαστρισμό και η εαρινή ισημερία, η πρώτη ημέρα του ημερολογιακού τους έτους, ήταν γιορτή, όπου ευγενείς παριστάνονται να κρατούν στα χέρια αυγά. Η εαρινή ισημερία γιορτάζεται, μάλιστα, ακόμη και σήμερα με το βάψιμο αυγών και την κατανάλωσή τους.

Η πρώτη, πάντως, βεβαιωμένη χρήση του αυγού ως χριστιανικού συμβόλου τοποθετείται στη Ρωμαϊκή περίοδο. Η ρωμαϊκή θρησκεία, εξάλλου, είχε επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις πραγματείες του Ιπποκράτη, όπου η εκκόλαψη αυγών συχνά αναφερόταν σε σύγκριση με τη γέννηση των ανθρώπων. Στο «Περί φύσεως παιδίου», συγκεκριμένα, ένα βρέφος που γεννιέται, περιγράφεται σε αναλογία με ένα κοτοπουλάκι που σπάει το κέλυφος του αυγού.

Κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα συναντάται για πρώτη φορά και η σύνδεση του αυγού με τις ταφές: Στη Ρώμη βρέθηκε τάφος παιδιού που χρονολογείται γύρω στο 50-175 μ. Χ. και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, «κάτω από το αριστερό χέρι του ενταφιασμένου υπάρχει το αυγό μιας κότας, το οποίο στα ταφικά συμφραζόμενα πιθανότατα δεν είναι απλά μια προσφορά τροφής, αλλά ίσως και μια μνεία στην εσχατολογική αναγέννηση».

Στην νεκρόπολη του Βατικανού εξάλλου βρέθηκε ένα παιδί ενταφιασμένο με πλήθος κτερισμάτων, μεταξύ των οποίων και αυγά! Και εδώ οι ανασκαφείς πιστεύουν ότι το αυγό πιθανότατα ήταν ένα «σύμβολο αναγέννησης, μιας νέας ζωής που θα ισοστάθμιζε την αδικία ενός πρόωρου τέλους».

Αυτές οι δύο ταφές ίσως εκπροσωπούν τα πρώιμα χριστιανικά ταφικά έθιμα, καθώς το αυγό ήταν στενά συνδεδεμένο με την ιδέα της αναγέννησης και αυτό ήδη από τα χρόνια του Ιησού Χριστού:ζωή, θάνατος, ανάσταση. Οπως αναφέρει εξάλλου ο μεγάλος θρησκειολόγος Νίλσον, «το αυγό είναι μια εμφανώς ζωντανή και αδρανής ουσία που εμπεριέχει την πιθανή αρχή μιας ζωής, και εκείνο που έχει μια τέτοια ζωογόνο δύναμη πρέπει αναγκαστικά να ξυπνά ή να τροφοδοτεί τις ζωτικές δυνάμεις εκείνων στους οποίους προσφέρεται».

Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία που να συνδέουν το αυγό με τον Ιησού. Στη Βίβλο οι αναφορές είναι ελάχιστες, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ωστόσο, η Μαρία Μαγδαληνή έφερνε βρασμένα αυγά στον τάφο του Ιησού. Τα αυγά, κατά την παράδοση πάντα, πήραν ένα φωτεινό κόκκινο χρώμα, το χρώμα του αίματος, όταν εκείνη είδε ότι ο Ιησούς είχε αναστηθεί.

Μια άλλη ιστορία λέει πως, όταν η Μαρία Μαγδαληνή πήγε στον αυτοκράτορα της Ρώμης Τιβέριο για να του πει ότι ο Ιησούς είχε αναστηθεί, εκείνος απάντησε: «Οσο αναστήθηκε ο Ιησούς, άλλο τόσο τούτο το αυγό είναι κόκκινο», αλλά μόλις τέλειωσε τη φράση του το αυγό πήρε ένα ζωηρό κόκκινο χρώμα.

Η άνοιξη, πάντως, είναι μια περίοδος γιορτής και σημαίνει ένα νέο ξεκίνημα, είτε πρόκειται για την έναρξη του έτους, την ελευθέρωση από τη δουλεία της Αιγύπτου ή την ανάσταση του Σωτήρα.

30+ γιατρέ μου!

Μια... πρόταση για ΤΙΣ 35άρες!

Αναδημοσιεύουμε ένα ωραίο κείμενο από το www.tovima.gr

Από την Αστερόπη Λαζαρίδου

Πολλοί θεωρούν ότι τα 35 είναι η καλύτερη ηλικία. Έχεις περάσει τις Συμπληγάδες των 20 και των 20 κάτι βλέποντας όλες τις βεβαιότητες της ζωής σου να καταρρέουν: από εκεί που ήσουν απόλυτος σε όλα, συνειδητοποιείς ότι δεν ξέρεις απολύτως τίποτα. Και ξαφνικά, είσαι 35 χρονών. Αν είσαι γυναίκα, έχεις ξεπεράσει τη φρίκη των τριάντα με τους κοινωνικούς ψυχαναγκασμούς που σε φαντάζονται παντρεμένη με δύο παιδιά. Κι αν είσαι άντρας, έχεις ακόμη πέντε χρόνια μέχρι την θρυλική κρίση των 40. Στα μισά της πιο ζουμερής δεκαετίας της ζωής σου λοιπόν, θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να αισθάνεσαι ότι είσαι μέσα στα πράγματα. Δυστυχώς όμως, συνειδητοποιείς ότι βρίσκεσαι εκτός τόπου και χρόνου.


Οι γεννημένοι στα τέλη της δεκαετίας του '70, δεν είχαμε δύσκολα παιδικά χρόνια. Είχαμε δύσκολα στυλιστικά χρόνια. Μπλούζες με βάτες για τα κορίτσια, παντελόνια-σωλήνες για τα αγόρια, φράντζες-κοκοράκι για τις μικρές κυρίες, χαιτούλα-λασπωτήρας ή κούρεμα καπελάκι για τους μικρούς κυρίους. Στα πρώτα σχολικά σκιρτήματα η αγορίστικη ερώτηση «θέλεις να τα φτιάξουμε;» απαντιόταν με κοριτσίστικα χαχανητά, βόλτες χεράκι-χεράκι και ραντεβού στο φαστφουντάδικο της γειτονιάς. Η παιδική και εφηβική μας ηλικία κύλησε ομαλά, όπως οι τέσσερις εποχές. Παίζαμε όσο τραβούσε η ψυχή μας στις πλατείες, με τις μανάδες να κεντάνε και να τρώνε πασατέμπο παραταγμένες σε παγκάκια και πεζούλια και να μας ψάχνουν μόνο όταν είχε νυχτώσει για να γυρίσουμε στο σπίτι. Όχι από φόβο μήπως μας είχε απαγάγει κάποιος. Κάναμε ποδήλατο, πέφταμε και σπάγαμε τα μούτρα μας, γεμίζαμε μελανιές και γρατζουνιές και αντί κάποιος από τους μεγάλους να πανικοβληθεί και να μας τρέχει στα επείγοντα, μας έβαζε ιώδιο από εκείνο που δεν έτσουζε και μας έλεγε σχεδόν αδιάφορα «μην κάνεις έτσι, θα σου περάσει».

Υπήρχε μόνο μία μάρκα αντηλιακού και το καλοκαίρι όλες οι παραλίες μύριζαν καρύδα. Ο ερχομός της άνοιξης προμηνυόταν με τη φράση «βγήκαν οι φράουλες» και «το περίπτερο έβαλε παγωτά!». Δεν ήμασταν Ευρωπαίοι που τρώνε frozen yogurt όλο το χρόνο. Το γραφείο του μπαμπά δεν είχε υπολογιστή, αλλά εκείνη την περίεργη καφέ σκούρα δερμάτινη θήκη που μέσα φύλαγε τα χαρτιά του. Για τις εργασίες του σχολείου, αλλά ως επί το πλείστον και του πανεπιστημίου, ψάχναμε στοιχεία σε εγκυκλοπαίδειες και σε δανειστικές βιβλιοθήκες και όχι στο Google. Βγαίναμε με ένα πεντοχίλιαρο στο Σαββατόβραδο και φέρναμε και ρέστα. Όταν αρρωσταίναμε η γρίπη ήταν δικιά μας και όχι των χοίρων. Και για να μην κολλήσουμε τα κοντινά μας πρόσωπα, απλά δεν τα φιλούσαμε. Δεν ήμασταν αναγκασμένοι να φορέσουμε μάσκα. Η πολιτική δεν μας ενδιέφερε. Συνήθως ψηφίζαμε ό,τι και οι γονείς μας, πάνω κάτω όπως και ο γιος ενός πατέρα Ολυμπιακού, σίγουρα γάβρος θα γινόταν. Βλέπαμε τα δύο κόμματα να ανεβοκατεβαίνουν στη διακυβέρνηση της χώρας και μας θύμιζε τη μάχη Μέγκα-ΑΝΤ1 για την πρωτιά της τηλεθέασης. Και κάπως έτσι, τα χρόνια πέρασαν και γίναμε ετών 35.

Κάτι όμως δεν κολλάει σε όλα αυτά, λες κι έχει χαθεί ένα βασικό στάδιο της εξέλιξης, λες κι έχει εξαφανιστεί ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ. Πώς ενώ όταν ήμασταν μικροί τρώγαμε πολύχρωμα καραμελάκια που αφρίζανε μες στο στόμα μας μεγαλώνοντας γίναμε μικροβιοφοβικοί; Πώς από το «Θέλεις να τα φτιάξουμε;» περάσαμε στο «δεν είμαι έτοιμος για σχέση»; Πώς αφού οι γονείς μας που είχαν στερηθεί πολλά μας έδωσαν τα πάντα κι εμείς αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να αποκτήσουμε ούτε τα βασικά και πάλι τους ζητάμε χαρτζηλίκι και όχι πλέον σε δραχμές αλλά σε ευρώ;

Η γενιά που θυμάται ως παιδικό τραύμα τον μεγάλο σεισμό του '81 και έχει και μνήμες των γονιών να αρπάζουν τα εβαπορέ από τα ράφια των σούπερ μάρκετ στον απόηχο του Τσερνομπιλ μοιάζει κατά τα άλλα να μεγάλωσε σε μια γυάλα με πολλά παιχνίδια και λίγες σκοτούρες. Έζησε το ξέφρενο πάρτυ των 90s, επέλεξε επαγγέλματα με βάση τα ταλέντα της και όχι το άγχος επιβίωσής της και δε βιάστηκε ποτέ να μεγαλώσει, αφού ετσι κι αλλιώς, στην Ελλάδα από τα 20 ως τα 30 θεωρείσαι αδαής μπέμπης και από τα 30 ως τα 40 ανερχόμενος. Όποιος δεν κατάφερνε να μπει στο πανεπιστήμιο σπούδαζε στο Λονδίνο ή κατέφευγε σε κάποιο από τα πολυδιαφημισμένα ΙΕΚ ενδίδοντας στην αόριστη γοητεία του Business Administration. Η οικονομική κρίση συνάντησε λοιπόν αυτή τη γενιά όταν βρισκόταν-ή νόμιζε ότι βρισκόταν-στην καλύτερη φάση της, όταν είχε αρχίσει να βγάζει χρήματα, να νοικιάζει ένα δυάρι για 500 ευρώ, να ξενυχτάει ακόμη και τις καθημερινές. Ήταν το πιο ηχηρό χαστούκι που μπορούσε να ακούσει κάποιος που μεγάλωσε με play mobil και Μίκυ Μάους, γιατί πολύ απλά, κάποιος ήρθε να τα πάρει όλα κάνοντάς σε να νιώθεις στην καλύτερη περίπτωση ως μαθητευόμενος και στη χειρότερη, ως αποτυχημένος.

Αναζητώντας τα συμπτώματα της τρέλας που προκαλεί η θεότρελη εποχή μας, ζητήσαμε από τον ψυχίατρο Πέτρο Στεργιούδη να μας τα κωδικοποιήσει σε μορφή ΤΟΠ 10.

1. Αδυναμία δέσμευσης και αδυναμία αποδέσμευσης: όταν φοβάσαι και να αφοσιωθείς σε έναν άνθρωπο, αλλά και να τον αφήσεις να φύγει. Στη γενιά των 35άρηδων αποδίδεται και η μνημειώδης πλέον φράση, «ήμασταν πολλά χρόνια ζευγάρι. Ή θα παντρευόμασταν, ή θα χωρίζαμε». Αναποφάσιστοι όχι μόνο στην πολιτική, αλλά και στον έρωτα.

2. Αϋπνίες: οι στατιστικές δείχνουν ότι οι 7 στους 10 35άρηδες έχουν χάσει τον ύπνο τους. Είτε θα κοιμηθούν μετά τις 3 το πρωί, είτε θα στριφογυρίζουν όλο το βράδυ λόγω εργασιακού στρες.

3. Στυτικές δυσλειτουργίες: η πρόωρη εκσπερμάτιση και η αδυναμία ενός άνδρα να εκσπερματίσει είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, κάνοντας τις ήδη δύσκολες ερωτικές σχέσεις, ακόμη πιο περίπλοκες.

4. Σεξομανία: η αδυναμία δέσμευσης οδηγεί όλο και περισσότερους άνδρες-αλλά και γυναίκες που αναγκάζονται να μιμηθούν ανδρικές συμπεριφορές-στο να αναλώνονται σε πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους.

5. Καταχρήσεις: στην εποχή της κρίσης, μπορεί κάποιος να μην έχει να φάει, αλλά σίγουρα θα βρει λεφτά να πιει. Το μαρτυρούν τα μικρά μπαράκια που ανοίγουν το ένα μετά το άλλο, αλλά και οι μπάρμεν που ακούνε πολλές πικραμένες ιστορίες.

6. Μικροβιοφοβία: η παραξενιά του υποχόνδριου μετατρέπεται σε νεύρωση όταν κάποιος αποφεύγει χωρίς λόγο τις χειραψίες, δεν πάει πουθενά χωρίς τα αντισηπτικά μαντηλάκια του και φοβάται υπερβολικά να ανταλλάξει σωματικά υγρά με τον σύντροφό του, ακόμη κι αν η σχέση δεν είναι εφήμερη.

7. Κατάθλιψη: ο ειδικός επισημαίνει ότι εξίσου σοβαρή με την ίδια την κατάθλιψη, είναι η κατάχρηση του συγκεκριμένου όρου. Σε μία μαύρη εποχή, η φράση «έχω κατάθλιψη» τείνει να γίνει πιο συχνή από το «καλημέρα» κι αυτό κρύβει κινδύνους όπως το να καταφύγει κάποιος στην αδικαιολόγητη χρήση αντικαταθλιπτικών, έχοντας παρασυρθεί από έναν τσαρλατάνο γιατρό.

8. Αποκοπή από την οικογένεια: το να απέχεις από ένα κυριακάτικο τραπέζι, ακόμη κι αν συνήθως μία γιορτή μετατρέπεται σε καβγά, μπορεί να σου κοστίσει στην ψυχική ισορροπία. Η σκέψη ότι υπάρχουν άνθρωποι που εκ γενετής σε νοιάζονται είναι πολύ πιο σημαντική απ' ό,τι κάποιος μπορεί να νομίζει.

9. Αίσθημα του ανικανοποίητου: όταν δεν βρίσκεις χαρά σε τίποτα, ενώ πάντα θα υπάρχει ένας λόγος για να παραπονιέσαι ότι «όλα μου πάνε στραβά».

10. Ο φόβος της ευτυχίας: συνδέεται με ενοχικά συναισθήματα, τα οποία συναντιούνται σε γερές δόσεις στη συγκεκριμένη γενιά, κυρίως επειδή οι γονείς τους μεγάλωσαν με την φράση-κλειδί: «εγώ που τα στερήθηκα όλα για να μη σου λείψει τίποτα και να τώρα το ευχαριστώ».

3/4/12

Οι άνδρες θέλουν... παντρειά. Οι γυναίκες φίλες!


Τhe Women Friends, 1917, by Gustav Klimt
Στην ιατρική σχολή του πολύφημου πανεπιστημίου του Stanford, μια ομάδα κορυφαίων ερευνητών μελετά εδώ και χρόνια την αλληλεπίδραση ανάμεσα στο κοινωνικό περιβάλλον, το νου, τον εγκέφαλο και το σώμα, προκειμένου να καταλάβει με ποιους τρόπους η μοναξιά, το άγχος ή η ανθρώπινη συνύπαρξη και η υποστήριξη μπορούν να επηρεάσουν την υγεία.
Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Dr. David Spiegel δήλωσε πρόσφατα ότι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας άντρας για την υγειά του, είναι να βρει μια σύντροφο και να παντρευτεί. Μια γυναίκα, το καλύτερο που έχει να κάνει για να προστατέψει την υγεία της είναι να καλλιεργεί και να φροντίζει τη σχέση με τις φιλενάδες της. Όλοι στο ακροατήριο γέλασαν. Όμως ο Dr. David Spiegel σοβαρολογούσε. Η φράση του συνόψιζε τα ερευνητικά αποτελέσματα μιας ολόκληρης δεκαετίας.

Ήδη από το 2002, αρκετοί ερευνητές μελετούν τη σημασία της γυναικείας φιλίας. Αρχικά αντίστοιχες έρευνες έμοιαζαν να αναζητούν το αυτονόητο και αντιμετωπίζονταν με ειρωνεία. Όλοι ξέρουν ότι για τις γυναίκες, οι φίλες είναι οι πιο «σημαντικοί άλλοι». Ξέρουν επίσης ότι οι γυναίκες συνδέονται με τρόπο διαφορετικό από εκείνον των αντρών, ότι επικοινωνούν διαφορετικά, αγαπούν διαφορετικά, βλέπουν τον κόσμο με άλλο μάτι. Η επιστήμη απέδειξε (σε μια έρευνα - σταθμό από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες - UCLA) ότι γυναικείος εγκέφαλος αντιδρά στο άγχος παράγοντας οξυτοκίνη -την περιβόητη «ορμόνη της αγάπης». Χάρη σε αυτήν, η αντίδραση «πολεμάω ή φεύγω» (fight or flight) μαλακώνει κι έτσι η γυναίκα αποφεύγει τις δύο ακραίες συμπεριφορές και αντιδρά πιο ήπια. Η οξυτοκίνη είναι αυτή που προσφέρει το βιολογικό κίνητρο στις γυναίκες να συνυπάρχουν με άλλες γυναίκες και επίσης να φροντίζουν τα παιδιά τους.

Επιπλέον, ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο συνδέονται και συνυπάρχουν οι γυναίκες τις βοηθά να αντιμετωπίζουν το άγχος και πολύ δύσκολες δοκιμασίες στη ζωή τους. Ο ποιοτικός χρόνος που έχει μια γυναίκα με τις φίλες της προκαλεί στον οργανισμό της την παραγωγή περισσότερης σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που βοηθά στην καταπολέμηση της κατάθλιψης και δημιουργεί ένα αίσθημα ευεξίας. Οι γυναίκες μοιράζονται συναισθήματα, ενώ οι άντρες δημιουργούν σχέσεις με άξονα τις δράσεις τους. Είναι εξαιρετικά σπάνιο για έναν άντρα να καθίσει να μιλήσει με τους φίλους του για το πώς αισθάνεται ή για το πώς πάνε τα πράγματα στη ζωή του. Θα μιλήσει για τον αθλητισμό, για τα αυτοκίνητα, για το ψάρεμα, για το στρατό. Ναι. Για το πώς αισθάνεται; Ποτέ.

Οι γυναίκες αυτό είναι που κάνουν μεταξύ τους. Ανοίγουν την ψυχή τους και μοιράζονται. Με τις φίλες, με τις αδερφές, με τις μαμάδες τους. Οι επιστήμονες τώρα ξέρουν ότι αυτός ο χρόνος που περνάνε οι γυναίκες μαζί με άλλες γυναίκες είναι τόσο σημαντικός για την υγεία και τη φυσική τους κατάσταση, όσο το τρέξιμο και η άθληση γενικότερα. «Τείνουμε να πιστεύουμε ότι φροντίζουμε το σώμα μας όταν γυμναζόμαστε και να θεωρούμαι ότι είναι χαμένος, μη παραγωγικός ο χρόνος που περνάμε απλά για να είμαστε με τους φίλους μας». Η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει το μεγάλο λάθος και τονίζει ότι, στην πραγματικότητα, η αδυναμία ενός ανθρώπου να δημιουργεί και να διατηρεί ποιοτικές διαπροσωπικές σχέσεις, όπου μοιράζεται τα συναισθήματά του, είναι το ίδιο καταστροφική για την υγεία όσο το κάπνισμα.

Εμπρός λοιπόν, να επενδύσουμε ξανά στις παρέες!

1/4/12

Πάρε το σκύλο στη δουλειά!


Λιγότερο αγχωμένοι και περισσότερο αποδοτικοί ήταν οι εργαζόμενοι που έφερναν στη δουλειά τους σκύλους τους, έδειξε έρευνα αμερικανών επιστημόνων η οποία δημοσιεύθηκε στο International Journal of Workplace Health Management.

Οι ερευνητές μελέτησαν τις περιπτώσεις 75 υπαλλήλων και είδαν ότι όσοι είχαν πρόσβαση σε σκύλους ήταν λιγότερο αγχωμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, από αυτούς που δεν είχαν κατοικίδιο.

Οι ερευνητές από το Virginia Commonwealth University μελέτησαν τους υπαλλήλους μίας κατασκευαστικής εταιρίας, που μπορούν να φέρνουν τους σκύλους τους στη δουλειά. Συνέκριναν αυτούς που έφερναν μαζί τα σκυλιά τους, με αυτούς που είτε δεν είχαν σκυλιά, είτε δεν τα έφερναν μαζί.

Μετά από μία εβδομάδα, μέτρησαν το επίπεδο άγχους του καθενός, την ικανοποίησή από τη δουλειά του και τα αισθήματα που είχε απέναντι στην εταιρία.

Για να μετρήσουν τα επίπεδα στρες, έπαιρναν δείγμα σάλιου, προκειμένου να ελέγξουν τις σχετικές ορμόνες.

Το πρωί οι τρεις ομάδες των εργαζομένων δεν είχαν καμία διαφορά, όσον αφορά στο επίπεδο άγχους. Όμως αυτό άλλαζε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όσοι είχαν μαζί τους σκύλους τους παρουσίαζαν σαφώς μικρότερα επίπεδα άγχους.

Μάλιστα, οι ερευνητές είδαν ότι όταν κάποιος είχε σκύλο και δεν τον έπαιρνε κάποια μέρα μαζί, είχε πολύ περισσότερο στρες από τις ημέρες που τον είχε μαζί του.