της Λένας Παπαδημητρίου από το www.tovima.gr
Ηταν από τα νέα της περασμένης εβδομάδας που μέσα στον ορυμαγδό της διεθνούς ειδησεογραφίας έπεσε σαν κομφετί. Δύο αδέλφια από την Πολιτεία της Νέας Υόρκης περίμεναν έξι ολόκληρα χρόνια για να εισπράξουν τα κέρδη τους από ένα τυχερό λαχείο. Στις 11 Μαρτίου 2006 ο 34χρονος Αντι και ο 36χρονος Ναγέλ Ασκάρ, γιοι δύο Παλαιστινίων που πριν από 40 χρόνια μπήκαν στο μεγάλο καράβι για να αναζητήσουν την τύχη τους στον Νέο Κόσμο, αγόρασαν εξ ημισείας ένα ξυστό από το μίνι μάρκετ της οικογένειας στις ανατολικές Συρακούσες.
Εμφανίστηκαν να εισπράξουν τα χρήματα, μόλις την 1η Μαρτίου αυτής της χρονιάς, δέκα ακριβώς ημέρες προτού λήξει το μαγικό χαρτάκι και χαθούν τα πάντα. Τα δύο αδέλφια ήθελαν πρώτα από όλα να διασφαλίσουν ότι αυτή η αιφνίδια λοξοδρόμηση της τύχης δεν θα «επηρέαζε αρνητικά» τη ζωή τους. Ο νεότερος εκ των δύο μάλιστα, υπάλληλος σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων, ήθελε προτού βάλει στην τσέπη τα μισά από τα 5 εκατομμύρια δολάρια, να βάλει σε τάξη τις διάφορες δουλειές του. Φοβόταν ότι η όλη δημοσιότητα θα έβλαπτε τη σχέση με τη σύντροφό του και βεβαίως τον επικείμενο γάμο του. Ολα αυτά τα έδωσε προ ημερών στη δημοσιότητα εκπρόσωπος της λαχειοφόρου αγοράς της Νέας Υόρκης· τα δύο αδέλφια αρνούνται ως και σήμερα οποιαδήποτε επαφή με τους δημοσιογράφους.
Η είδηση ακούγεται ακόμη πιο παράταιρη στην εποχή της οικονομικής κρίσης και της εθνικής δυσαρέσκειας. Τόσο εξωτική όσο η εκείνη η περίφημη «Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία» που καθιέρωσε το 1972 ο βασιλιάς του Μπουτάν των 738.000 κατοίκων προκαλώντας τότε τη χλεύη ηγετών, τραπεζών και επενδυτικών οίκων. Και όμως σήμερα οι δυτικές χώρες βγάζουν το καπέλο στην Αυτού Ταπεινότητα τον βασιλιά του Μπουτάν που διείδε ότι οι οικονομικοί δείκτες δεν φτάνουν για να μετρηθεί πόσο ευτυχισμένος είσαι εσύ τη νύχτα στο κρεβάτι σου, εκεί λίγο προτού σε πάρει ο ύπνος, όταν το μυαλό σου διατρέχει ασθμαίνον την ημέρα που μόλις πέρασε αλλά και εκείνη που θα έρθει. «Σε πόσους ανθρώπους μπορείς να βασιστείς όταν είσαι άρρωστος;», «πόσο συχνά συζητάς για πνευματικά ζητήματα με τα παιδιά σου;», «πότε ήταν η τελευταία φορά που πέρασες χρόνο μαζί με τους γείτονές σου;». «Πόσο ικανοποιημένος είσαι με το επίπεδο του οικογενειακού σου χρέους;». Αυτές ήταν μερικές από τις ανορθόδοξες ερωτήσεις που έγιναν το 2010 σε 8.000 κατοίκους του Μπουτάν, στο πλαίσιο της πρώτης προσπάθειας να «μετρηθεί» η «Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία». Ούτε σε πόσες μίζες προσβλέπεις ούτε πόσα εκατομμύρια ευρώ πρόλαβες να βγάλεις σε ελβετικές τράπεζες. Το σκορ που σημείωσαν ήταν 0,743 με άριστα το 1.
Στο τελευταίο τεύχος του το αμερικανικό «Time» αφιερώνει εκτενές άρθρο του σε αυτό ακριβώς το είδος της ευτυχίας που δεν οικοδομείται πάνω στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, αλλά σε κάτι δύσκολα μετρήσιμο και εξωφρενικά άυλο. Επισημαίνεται ότι από το 2008 που ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση, η ανάγκη μέτρησης ενός άλλο τύπου ευτυχίας (κοινωνικής, εργασιακής, πολιτικής, περιβαλλοντικής...), όχι μόνο δεν ακυρώθηκε, αλλά κατέστη ακόμη πιο σαφής. «Η κρίση βοήθησε να καταλάβουμε πόσο κακή ήταν η μονάδα μέτρησης που είχαμε ακόμη και στην οικονομία, αφού το ΑΕΠ των ΗΠΑ έδειχνε καλό και στη συνέχεια συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν ένα φάντασμα» αποφαίνεται ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ.
Στην Ελλάδα με αυτό το φάντασμα κοιμόμασταν σφιχταγκαλιασμένοι όλα αυτά τα χρόνια της ψευδούς ευημερίας.
Και τώρα που ξυπνήσαμε το μόνο που αντικρίζουμε είναι ένα αχανές βαθούλωμα πάνω στο στρώμα (και τα θλιβερά μασούρια που ενδεχομένως να κρύβονται από κάτω). Είναι σαφές ότι το δικό μας σκορ «Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας» θα έπιανε σήμερα πάτο. Οχι γιατί χρωστάμε στο ΔΝΤ, αλλά γιατί ξεχάσαμε να βάλουμε στη θυρίδα εκείνο το... άλλο. Αυτό που επιθυμούσαν διακαώς να κρατήσουν ασφαλές ο Αντι και ο Ναγέλ, καθυστερώντας να «τσεπώσουν» τα 5 εκατομμύρια δολάρια. l
ΥΓ.: Η σημερινή στήλη είναι αφιερωμένη στην αγαπημένη συνάδελφο Μαρία Χαραμή που αναζητούσε την «ευημερία» στην κάθε μέρα.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=481750
